Ruth
Wie ben jij als niemand kijkt?
Ruth 3,7-10; Matteüs 6,1-6.16-18
Serie:
Almkerk-Werkendam
zondag 5 september 2021
Hoe gedraag jij je als er niemand kijkt? Als je anoniem lijkt te zijn en te blijven? Misschien denk je gelijk: ‘Ik heb heus niks te verbergen hoor.’ Dat kan natuurlijk. Toch vind ik het best een spannende vraag. Nee, ik heb niet zoveel te verbergen… maar ik zou toch niet graag willen dat de hele wereld alles van me weet. Met sommige dingen hebben sommige mensen gewoon niets te maken.
Ja, als mensen denken dat er niemand kijkt, dan komt de ware aard naar boven. Wat is er dan te zien?
WIE BEN JIJ ALS ER NIEMAND KIJKT?
Over die vraag hebben we het vanmorgen. Een spannende vraag. Een vraag die misschien wel gelijk een stukje schaamte oproept, of pijn. Want ookal heb je misschien niets te verbergen… dat iemand alles van je weet; dat kan je best beangstigen. Iemand ziet al je karakterfouten, je zonden, je eigenaardigheden. Het is ten diepste ook een vraag naar: hoe ziet God mij? Best een spannende vraag dus…
Bij Boaz en Ruth krijgen we vanmorgen een inkijkje in hun verborgen doen en laten. We letten vanmorgen extra op die ontmoeting tussen Boaz en Ruth, ’s nachts op de dorsvloer.
En je kun er niet omheen: de integriteit spat eraf!
#1. Integriteit
Boaz ligt te slapen, naast de berg gerst van zijn oogst. Bedenk goed: dit is de tijd van de Rechters. Een tijd waarin regelmatig vijandige volken de oogst probeerden te stelen. Boaz ligt daar zijn oogst te bewaren.
Ruth is ondertussen naar Boaz toegestuurd door haar schoonmoeder Noömi. Met een flink aantal voorbereidingen… Je kunt haast de indruk krijgen dat Ruth zich helemaal opmaakt, om Boaz uiteindelijk te verleiden. Ze moet zich wassen, inwrijven met olie en gewone kleren aantrekken. Je kunt de indruk krijgen dat Ruth zich extra aantrekkelijk moet maken voor Boaz. In de hoop dat hij voor haar zal vallen.
Het is best logisch als je dit verhaal zo leest, met je westerse bril. Alleen… je moet beseffen dat de man van Ruth nog niet zo’n hele lange tijd geleden overleden is. Het was gebruikelijk dat iemand dan voor langere tijd in rouw bleef. Daar in het oude Israël hield dat ook in: je kleden in een rouwkleed. Zodat iedereen ziet en weet: ze is in rouw, laat haar met rust.
Nee, Ruth krijgt hier niet de opdracht om Boaz te verleiden… Ruth legt hier haar rouwkleed af. Als teken dat haar rouwperiode voorbij is. We zongen het net na de Bijbellezing al: “U hebt mijn rouwklacht en geschrei / veranderd in een blijde rei” (een rei is een soort dans). Ze is weer in staat om een ander huwelijk aan te gaan. En we zijn hier getuige van haar huwelijksaanzoek aan Boaz! Waarom dan al die geheimzinnigheid? Waarom ’s nachts aan het voeteneinde van Boaz gaan liggen? Waarom hem niet gewoon wakker maken en de vraag stellen? Het hele verhaal doet omslachtig aan, geheimzinnig. En daardoor voel je de seksuele spanning in dit verhaal.
Seksuele spanning die er ook wel degelijk in zit. Want een man en een vrouw, ’s nachts alleen samen: dat wekt de indruk van samen de liefde bedrijven. Als je die seksuele spanning aanvoelt, dan is er dikke kans dat je die zelf ook zou voelen op zo’n moment. En ik vraag me af: wie kan zich dan beheersen? Wie is er integer genoeg om dan voor zichzelf in te staan? Vroeger zei men nogal eens: ‘Je moet de kat niet op het spek binden…’ maar wat hier gebeurt, dat lijkt er toch wel aardig op.
Toch spat de integriteit er hier vanaf, bij Boaz en Ruth. Want het blijft bij Ruth en Boaz bij een gesprek. Nee, we weten helaas niet precies waarom die ontmoeting midden in de nacht moest plaatsvinden. Er zijn een paar verschillende opties:
Het was een standaard gebruik voor een vrouw die een man een aanzoek deed.
Of: Ruth wilde de goede naam van Boaz niet in gevaar brengen. Als Boaz niet als losser wilde optreden, dan moest hij zich niet onder druk voelen staan van de mensen om hem heen.
Of: de andere losser, die dichter bij Noömi stond, moest nog even niet op de hoogte zijn van het einde van Ruths rouwperiode. Dat zou kunnen betekenen dat Ruth al een oogje op Boaz had.
Of nog een andere reden… we weten het niet precies. In ieder geval is duidelijk dat Boaz en Ruth hier integer blijven. Ze tonen hun liefde en zorg voor elkaar, juist door hier niet met elkaar naar bed te gaan. Ze zijn hebben de gelegenheid, maar blijven integer.
#2. Gelegenheid
Hoe zie jij eruit als er niemand kijkt? Wat doe jij als je de gelegenheid krijgt? De gelegenheid om alleen te zijn met die ene persoon. De gelegenheid om toch die ene website op te zoeken. De gelegenheid om toch iets te verzwijgen bij je belastingopgave. De gelegenheid om zwart te werken.
Maar ook: Wat zeg of denk jij als iemand hem er voor gooit op de snelweg, of als iemand bumperkleeft? Welke toon sla jij aan op social media? Wat zeg jij over een ander – daar hadden we het vorige week over… Wat zeg je over je klasgenoten, over je docenten, over je baas en je collega’s en je broers en zussen? En zelfs: Wat denk jij, als je denkt dat niemand dat hoort? Hoe integer ben jij nu eigenlijk…?
Broers en zussen, zo staan we voor God. Hij heeft het allemaal al lang gezien. Hij weet en ziet alles. Je hoeft niet je best te doen om dat voor Hem te verbergen. Hij kent je hart, je verlangens, de donkere krochten van je ziel. Ja, wat zal Hij ervan vinden als Hij dat allemaal ziet? Hoe kijkt God naar ons?
Daarover lezen we in Matteüs 6,1-6 en 16-18
"Let op dat jullie de gerechtigheid niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. Dus wanneer je aalmoezen geeft, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als je aalmoezen geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. Zo blijft je aalmoes in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.
En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen."
God ziet in het verborgene. Dat kan ons best beangstigen. Ik vind dat in eerste instantie in ieder geval best spannend. Want ik ben echt niet trots op alles wie en hoe ik ben. Misschien herken je dat.
Hoe werkt dat dan nu? Hoe kijkt God naar ons? Als Hij al onze zonden ziet, ons gebrek aan integriteit ziet, hoe kan Hij dan ooit van ons houden? Ja, we geloven en weten dat God de zonden vergeeft. Maar als Hij toch ons hart nog zo ziet… dan blijft er voor ons gevoel soms weinig over om van te houden…
Daarom is het zo prachtig dat we verlost zijn!
#3. Verlost
We komen er zo op wat dat betekent voor hoe God naar ons kijkt. Maar Jezus is onze verlosser! En hier in Ruth 3 horen we precies wat dat betekent, omdat Boaz als losser voor Ruth en Noömi optreedt. Hij koopt hun land over. Dat land waar ze zelf niet in staat waren om te bewerken. Dat land, waar ook het verdriet van het verlies van hun mannen aan kleefde. Boaz koopt Ruth en Noömi vrij van hun last! Hij neemt hen onder zijn hoede, neemt hen op in zijn familie!
Zo heeft onze Here Jezus Christus ons vrijgekocht! Hij kocht onze last met Zijn bloed! Hij heeft onze akker, met alle onkruid en verwildering, opgekocht. Hij heeft ons leven – met alle karakterfouten, zonden en noem maar op – gekocht! Wij konden niet meer voor ons eigen leven zorgen. We waren ten dode opgeschreven, geen vruchten van eeuwig leven meer, zoals die er in Genesis waren. Maar door Jezus offer heeft Hij ons ingewijd als kinderen van God, in Zijn familie! Hij heeft ons verlost!
God heeft ons dus opgenomen in Zijn zorg. Als je Jezus Christus aanneemt als verlosser dan mag je daar zeker van zijn! Hij heeft onze zonden dus afgewassen. Alleen dat laat dan nog de vraag open hoe God naar je kijkt. Want ook al geloven we samen dat Jezus Christus ons heeft verlost, toch kun je nog gebukt gaan onder je zonden. Je geweten kan je aanklagen dat je hypocriet bent. ‘Ja, lekker makkelijk. Verlost zijn, maar wel lekker doorgaan met zondigen. Mooie christen ben jij… Je doet er niet hard genoeg je best voor. Wat zal God wel niet van je denken? Hoe denk je dat Hij nu naar je kijkt?’
#4. Hoe kijkt God naar je?
Daarvoor kijken we naar wat onze Here Jezus zegt in Matteüs 6. God ziet in het verborgene. God kent ons hart. We hebben er denk ik voldoende aandacht aan besteed: dan kan best spannend klinken: iemand die állesvan je weet. Het voedt ons zondebesef. En weet je, er is niets mis mee dat je weet hoe erg je genade nodig hebt. Weten dat het puur en alleen Gods genade is waardoor je bij Hem mag horen.
Maar als je dit gedeelte uit de Bergrede goed leest, dan valt op: Onze Here Jezus benadrukt hier niet dat God je verborgen zonden ziet. Nee, Hij wijst erop: ‘God de Vader ziet al het goede dat je in het verborgene doet!’ Je hoeft je eigen goede werken niet van de daken te schreven. Nee, God ziet het wel. God ziet in het verborgene… en Hij ziet onze goede werken!
‘Ziet God onze zonden dan niet?’ Ja, dat wel. Hij ziet je openlijke en verborgen zonden. Alleen wie zich daarvan bekeert… dat wil zeggen: wie een afkeer krijgt van zijn zonden… en voor God wil leven… daarover zegt God: “Ik zal hun zonden vergeven en nooit meer denken aan wat ze hebben misdaan” (Jer. 31,34). En: “aan hun zonden zal ik niet meer denken” (Heb. 8,12). God kiest om jouw zonden te vergeven en te vergeten!
Als je gebukt gaat onder schuldgevoel, sta dan ook eens bij Gods rijke vergeving stil. Neem vandaag maar eens de tijd om je hart aan God voor te leggen. In de verborgenheid bij God. Toon hem je hart, met alles wat daarin leeft. Alle dingen die je misschien hebt weggestopt. Maar neem dan ook de tijd om jezelf door God gezien te weten. Want onze God ziet het ook als jij keihard je best doet. Onze God ziet het als je trouw bidt. Hij ziet het als je oprechte naastenliefde voelt voor een ander. Hij ziet het, als je wat extra geld aan een goed doel geeft. Hij ziet het! Hij ziet je liefde, de vrucht van de Geest!
Natuurlijk is dat niet iets om je voor op de borst te kloppen. Het is de Geest die het in je doet! Maar het is ook de Geest die het in joudoet. Dank en prijs God voor de goede gaven die Hij aan je geeft. Geniet ervan dat God in liefde naar je kijkt! Hij wil je laten groeien in integriteit. Dat we meer en meer vanuit ons hart doen wat Hij vraagt. En Hij heeft ons verlost door Zijn Zoon! Hij heeft de zorg voor ons op Zich genomen, zoals Boaz voor Ruth en Noömi deed.
Ja, onze God ziet in het verborgene...
...en Hij kijkt in liefde naar Zijn kinderen.
AMEN