Verschil mag er zijn

Zomaar een greep uit geluiden uit onze gepolariseerde samenleving. Ik hoop natuurlijk dat niemand van jullie zo praat of denkt over een ander mens. Door iemand zo te veroordelen beperk je iemand tot zijn of haar opvatting.

[DIA 2]

Dat vergroot de kloof om een ander te begrijpen. Het is neerkijken op een ander. Een houding van neerkijken op.

Het is die houding die in Paulus’ tijd ook heerste in de gemeente van Rome. Sommige mensen aten geen vlees en hechtten aan bepaalde dagen, mogelijk bepaalde feestdagen. Maar dat zorgde voor een gespannen sfeer. Mensen die geen vlees aten uit overtuiging, die veroordeelden mensen die dat wel deden: ‘Wat een zondaars!’ Tegelijkertijd keken de mensen die wel vlees aten op de vegetariërs neer: ‘Wat een onvrij en zwak geloof!’ En zo wordt de kloof alleen maar groter.

Paulus wijst in dit gedeelte de gemeente een manier voor het omgaan met verschillen. En hij zegt: verschil mag er zijn.

[DIA 3]

VERSCHIL MAG ER ZIJN

Dat is een wat vreemde insteek voor de christengemeente toch? Want Op tal van andere plekken roept Paulus de gemeente juist op om eensgezindte zijn! Maar blijkbaar zijn de verschillen hier van een andere orde. Want Paulus zegt:

[DIA 4]

“Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen.” (Romeinen 14,5b). Wat bedoelt Paulus daarmee?

We kijken eerst over welke verschillen we het hebben. Verschillen daar in Rome. En verschillen in onze eigen tijd en gemeente.

[DIA 5]

#1. Verschillen

In Rome is verschil in eetgewoonte en in het op waarde schatten van bepaalde dagen. Het kan hier gaan om joden die geen onrein vlees eten, de sabbat houden en joodse feestdagen vieren. We weten dat er joden in de gemeente zaten, dus dit kan. Een andere mogelijkheid is dat er nog gelovigen uit de volken waren, die nog vasthielden aan oude overtuigingen. Dan is het meer als bijgeloof van waaruit geen vlees wordt gegeten en bepaalde dagen belangrijker worden gevonden. Er zijn maar weinig joden meer in Rome. Want op het moment dat Paulus deze brief schrijft, heeft Claudius de joden uit Rome verbannen (Handelingen 18,2).

In feite maakt het niet zoveel uit of we hierbij linksom of rechtsom gaan.

[DIA 6]

Dit gebrek aan vrijheid komt voort uit een zwak geloof, zegt Paulus. Een christen mag alles eten en hoeft bepaalde dagen blijkbaar niet belangrijker te vinden dan een andere. Voordat iemand dan zegt: ‘Dan kan ik dus gewoon op zondag mijn gang gaan…’ even dit: Paulus zegt niet dat het samenkomen van de gemeente onbelangrijk is. Wij doen dat op zondag en God vraagt ons om daar tijd voor te maken. Het is erg waarschijnlijk dat we ofwel aan joodse feestdagen moeten denken – christenen hoeven die niet te houden. Als het gaat om heidens bijgeloof, kan het zijn dat mensen dachten dat bepaalde dagen ongeluk brachten – ‘vrijdag de 13e’ bijvoorbeeld.

Welke verschillenzijn er dan bij ons?

[DIA 7]

Ik denk aan mensen die weinig vlees eten uit bezorgdheid om het klimaat. En mensen die denken dat klimaatverandering niet zo’n groot probleem is als men voorstelt.

Ik denk aan mensen die zich wel en mensen die zich niet laten vaccineren. Dat speelt natuurlijk sterk in de samenleving, maar ook binnen onze gemeente.

En er zijn natuurlijk tal van meer verschillen te noemen. Verschillen die in dezelfde lijn liggen als het voedsel dat je eet en welke feestdagen je wel of niet viert. Misschien kun je er nog wel meer bedenken.

[DIA 8]

Hoe dan ook, er is verschil van mening binnen gemeentes. En Paulus wijst de richting:

“Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen.” (Romeinen 14,5b) Daarmee bedoelt Paulus niet: ‘Doe maar wat.’ Paulus bedoelt: als je iets wel of niet doet, wees er dan van overtuigd dat God het zó wil. Anders gezegd, en zoals Paulus het zelf in vers 6 zegt: doe alles wat je doet ‘om de Heer te eren’!

[DIA 9]

#2. ‘Om de Heer te eren’

Dat is de graadmeter die Paulus ons wijst. Doe wat je doet om de Heer te eren. Doe het vanuit de volle overtuiging dat wat je doet, nódig is om de Heer te eren.

Daarbij werpt Paulus ons allereerst terug op het doen en laten in ons eigen leven. Als je op een verschil van mening stuit, ga dan bij jezelf na waar dat verschil vandaan komt. Waarom doe je wat je doet zoals je het doet? Het is gemakkelijk om te denken: ‘Zoals ik het doe is het goed. Ik heb het tenslotte altijd al zo gedaan.’

[DIA 10 – ZWART]

Maar Paulus’ reflectievraag is dus: Doe jij wat jij doet om de Heer te eren? Ben je daar volledig van overtuigd? Als dat zo is, en je kunt dat onderbouwen vanuit Gods woord, dan mag zo’n verschil bestaan binnen Gods gemeente.

Verschil mag er zijn. Maar dat mag niet leiden tot veroordeling en neerkijken op je broer of zus.

[DIA 11]

Als verschillen er mogen zijn, dan is het aan ons om ons te richten op de overtuiging: ‘Je broer en je zus zien als mensen die voor de Heer dingen doen of laten!’ Hoe gemakkelijk beginnen wij bij verschillen niet met minachting of veroordeling. Je ziet het in ieder geval in de samenleving gebeuren: ‘Domme schapen! Idioten! Wappies! Watjes!’ Broers en zussen, zo’n houding past een volgeling van Jezus totaal niet! Niet richting je medemensen, en zeker niet richting je broers en zussen.

[DIA 12]

Paulus wijst ons de weg om achter de woorden en daden te kijken. Om daarachter te zoeken en te vragen: ‘Waarvoor doe jij wat je doet? Doe jij wat je doet voor de Heer?’ Niet vanuit een oordeel, niet vanuit minachting, maar vanuit een verlangen om je broer of zus geen aanstoot te geven of ten val te brengen (Romeinen 14,13b).

Kortom: Paulus wijst ons de weg van de liefde.

[DIA 13]

#3. De wet van de liefde

Want Paulus wijst ons eerst terug op onszelf: Ben je overtuigd dat jij wat je doet, voor de Heer doet? Dat is een vraag over je eigen doen en laten. Maar daar laat Paulus het niet bij. Hij gaat een stap verder:

Zelfs als je God eert met wat je doet, ben je dan bereid om het te laten voor een ander?

[DIA 14]

Ben je bereid je overtuiging los te laten zodat je broer of zus

niet tegen diens overtuiging van Gods wil ingaat?

Kun je dat in liefde voor elkaar opbrengen? Kun je het opbrengen om een psalm te zingen, omdat je broer of zus daarmee God wil eren? Kun je het opbrengen om een Opwekkingslied te zingen, ook al ligt het jou totaal niet? Wat kun jij uit liefde opbrengen voor een ander? En wat betekent deze manier van denken voor ons besluit over de vrouw in het ambt, komend jaar? Ik vind dat een hele spannende vraag…

[DIA 15 – ZWART]

Toen ik deze preek schreef moest ik ook denken aan het Avondmaal dat we vandaag vieren. We hebben het er niet vaak over, maar kun je het bijvoorbeeld opbrengen om druivensap te drinken bij het Avondmaal? Kun je dat opbrengen als je zou weten dat er mensen zijn die moeite hebben met alcoholhoudende wijn?

[DIA 16 – SAMENVATTING]

Over welke verschillen we het ook hebben: dit is de weg die God ons wijst! Bij verschilleneerst maar eens bij jezelf nagaan: ‘Waarom doe ik dit eigenlijk? Doe ik dit voor God?’ En dan ook: ‘Wat is het me waar? Kan ik deze overtuiging loslaten voor mijn broer, voor mijn zus?’

Want ondanks de verschillen die soms erg groot zijn…

Ondanks de verschillen die een kloof kunnen slaan…

Zijn we met elkaar één lichaam, in onze Heer Jezus Christus.

Niet onze eigen overtuigingen, niet onze eigen voorkeuren, niet onze eigen levensstijl maakt ons één. Nee, we zijn één omdat we door ons vertrouwen op Hem mogen delen in Zijn dood aan het kruis. Dat vieren we hier! We zijn één in onze Heer, die als belangrijkste de minste wordt. Onze Heer, die ons aan tafel uitnodigt, met open armen. Onze Heer, die in Zijn hele leven de wet van de liefde voorleefde.

AMEN