Pluk de dag

Mooi, maar ergens schuren sommige van die woorden van vorige week ook nog na. Ze zijn niet waar, maar toch geloof je ze heel gemakkelijk: ‘Ik ben verantwoordelijk voor mijn eigen leven. Dat het lukt, dat het leuk is, dat de dingen goedkomen.’ Ze zijn niet waar. Ik wil niet dat ze waar zijn. Meer nog: ik weet en geloof dat het niet waar is. En toch is dat gevoel zo hardnekkig! Het gevoel dat jij, en alleen jij, verantwoordelijk bent voor je eigen geluk, je eigen slagen. Dat idee zit diep verworteld in onze samenleving. Het hoort bij onze tijd – niet alleen bij de huidige generatie jongeren.

DIA 2

Het is het idee van Pluk de dag! De wereld ligt aan je voeten! Jij moet het doen! Maak er wat moois van. YOLO: You only live once! Het leven is een feestje, je moet alleen zelf de slingers nog even ophangen. Maar wanneer we ontdekken dat het niet lukt om ons eigen geluk te maken, hebben we het nodig om te erkennen: ik ben afhankelijk! We hebben het nodig om ons gesteund te weten door mensen om ons heen. Om getroost te worden door God Zelf, door Zijn liefde en verlossing door Jezus Christus. Door Zijn hoop

DIA 3 | ZWART

Tegelijk is er ook een keerzijde. Want als het goed met ons gaat, dan denken we zomaar weer: ‘Dat heb ikwel even dik voor elkaar!’ Een manier van denken die ook in ons mensen zit – we zijn vaak een vat vol tegenstrijdigheden.

Of je nu geniet van elke dag, en denkt dat dat komt hoe goed jij het voor elkaar hebt. Of je ontdekt de kwetsbaarheid van het leven, en je zoekt naar zin en blijdschap: ‘Hoe wordt ik nu gelukkig?’ In beide gevallen kun je leven volgens het ‘pluk de dag’-principe: Leef! Alsof het je laatste dag is. Leef, alsof de morgen niet bestaat.Je moet alles uit vandaag halen wat er in zit.

DIA 4

Pluk de dag! 

Dat is ook het thema van vanmorgen. Maar het is geen atheïstisch cynisme. Geen spot, voor als je er elke dag met vallen en opstaan het beste van probeert te maken. Het is geen levensmotto van: 

Laten we eten en drinken, want morgen sterven we. 

Jesaja 22,13

Nee, na deze preek hoop ik dat je het hoopvoller zegt. Pluk de dag, dat is dus niet een escape, een uitvlucht uit dit leven. Nee, pluk de dag vanuit je toevlucht in dit leven: Gods goedheid, Zijn geduld!

Want God heeft heel veel geduld met mensen in Zijn vraag om voor Hem te leven. God vraagt om Hem de eer te geven die Hem toekomt.

Eerlijk is eerlijk: dat klinkt je misschien niet direct als helemaal passend in de oren bij ‘pluk de dag’. Toch, als je bedenkt wat God je geeft, als je ziet wat God voor je overheeft, dan past het helemaal. Bij God komt de uitspraak Pluk de dag helemaal tot zijn recht. Want bij God ontdek je hoe de wereld in elkaar steekt, en wat dat voor jouw leven betekent. Dat leer je allemaal uit die gelijkenis van de wijngaard die aan de wijnbouwers verpacht wordt.

DIA 5

We staan stil bij wat deze gelijkenis je leert over:

#1. Wat God geeft

#2. Wat God voor je overheeft, en;

#3. Hoe je voor God leeft

God de eer geven, en de dag plukken, dat begint bij weten wat God geeft.

DIA 6 | #1

#1. Weet wat God geeft

DIA 7

Een man legde een wijngaard aan en verpachtte die aan wijnbouwers…

Lucas 20,9b

Als een jood in beeldspraak hoorde van een wijngaard, dan dacht hij vrijwel direct aan Israël als het volk van God. Het beloofde land waar Israël leefde in Gods nabijheid. Dat beeld van de wijngaard deed joden denken aan een voor hen oudtestamentisch lied: het lied van de wijngaard, uit Jesaja 5. Een lied dat hen erbij bepaalde: het land waar we wonen, de kansen die we hebben, die zijn door God gegeven!

DIA 8

Het is een besef dat onder ons als gelovigen diep mag doordringen. De wereld, de aarde en alles wat je hebt, dat is door God gegeven! Het is niet vanzelfsprekend dat je leeft in Nederland, een vrij land, een welvarend land. Bovendien: je hebt dat niet aan jezelf te danken. Tegelijk is dat toch een gedachte die we snel hebben. Bij successen in je leven of werk: ‘Daar heb ik hard voor gewerkt en nu is het gelukt.’ Als je een toets haalt: ‘Daar heb ik voor geleerd en nu heb ik hem gehaald.’

DIA 9 | ZWART

Alleen dan vergeet je zomaar: succes is veel meer te danken aan de kansen die je hebt gekregen dan aan je eigen inspanning. Waar je wieg staat, bepaalt ongelofelijk veel van je leven. Woensdagavond hadden we het er in één van mijn catechisatiegroepen over: als je in een islamitisch gezin geboren was, was je waarschijnlijk moslim geweest.De kansen die je hebt in Nederland, die hebben ze in Rusland, op de Filipijnen of in Jemen niet of nauwelijks! En meer nog: als je 100 jaar geleden was geboren, dan had je leven er totaal anders uitgezien!

DIA 10

Een ander voorbeeld, wat ik pas las: over Einstein wordt wel gedacht dat hij één van de slimste wetenschappers aller tijden was. Allereerst: zelf vond hij van niet. In een interview zei hij: ‘Ik heb geen bijzonder talent. Ik ben alleen heel erg nieuwsgierig’ (In 1952 tegen Carl Seelig, zijn biograaf. Schmidt-Salomon, Schouders van reuzen). Ook andere wetenschappers zeggen dat hij in de huidige wetenschappelijke wereld niet waarschijnlijk niet ver was gekomen: hij was daarvoor te eigenwijs ('Einstein zou in deze tijd wel/niet opvallen', dub.uu.nl). Hij leefde in de juiste tijd, en werd op de juiste plek geboren, en was op het juiste moment op de juiste plaats. Toeval?

DIA 11 | ZWART

Wij geloven niet in toeval. We geloven in God die de geschiedenis leidt. Hij geeft je de kansen die je hebt. Dus was je van Hem krijgt – het leven, je succes, gezondheid, welvaart – wees Hem daar dankbaar voor. Richt je leven op Hem, omdat je weet wat Hij je geeft!

DIA 12

Dat is wat er mis gaat bij de wijnbouwers aan wie de wijngaard wordt verhuurd. Dat was trouwens een hele gebruikelijk gang van zaken. Als je zelf andere prioriteiten had dan je land bewerken, kon je het verhuren. De huurprijs bestond uit een deel van de opbrengst, die werd afgedragen aan de eigenaar.

DIA 13

Die wijngaard staat dus in algemene zin voor alle zegen en kansen die God je geeft. Meer specifiek gaat dat ook over Gods redding en acceptatie van ons als zijn kinderen. Hoe gaan we om met het beheer daarvan? Nemen we het in ontvangst en gaan we onze eigen gang? Of leven we in dankbaarheid voor Hem? God geeft je een leven vol dingen om dankbaar voor te zijn. Daar mag je elke dag bij beginnen, elke dag bij afsluiten. Maar je moet het wel bedenken. Dus een vraag om over na te denken: welke dingen vind je vanzelfsprekend, maar zijn feitelijk een zegen van God?

We leven soms zomaar langs God heen. Maar deze gelijkenis laat zien wat God voor ons overheeft.

DIA 14

#2. Zien wat God voor je overheeft

Deze gelijkenis vat de geschiedenis van Israël als het ware in één verhaal samen. God die zijn volk telkens weer probeert het goede leven te leren leven. God die telkens zijn knechten – profeten – stuurt om het volk op te roepen: geef de Heer wat Hem toekomt! Door hoe kort onze Here Jezus deze gelijkenis vertelt, blijkt hoe bizar en wonderlijk die geschiedenis eigenlijk is. Knecht na knecht wordt mishandeld, vernederd en afgetuigd de wijngaard weer uitgegooid. Ons geduld zou allang op zijn! Wij waarschuwen thuis meestal drie keer, voor er consequenties zijn. Maar Gods geduld viert in deze gelijkenis hoogtij – een springvloed van Gods geduld en liefde.

DIA 15

Want:

Toen zei de eigenaar van de wijngaard: ‘Wat moet ik doen? Ik zal mijn geliefde zoon naar hen toe sturen, voor hem zullen ze toch wel ontzag hebben’ 

Lucas 20,13

Hij stuurt na al die waarschuwingen Zijn geliefde, zijn enige Zoon en erfgenaam. Hij stuurt Hem, terwijl Hij ook weet wat ze met Hem zullen doen. Daarin zie je Gods hart, ook vandaag nog! Want de wereld van vandaag leeft ook langs God heen. En wij, christenen, doen daar soms zomaar aan mee. Maar God verliest zijn geduld niet. Nee, Hij wacht met zijn oordeel, nog altijd. Misschien is ons geduld met het kwaad in de wereld al op… maar Gods geduld nog niet.

DIA 16 | ZWART

Zo wordt Gods immense goedheid, Zijn geduld en vergevingsgezindheid dikgedrukt neergezet in deze gelijkenis. Jezus laat door deze gelijkenis zien: Gods oordeel komt alleen als we blijvend weigeren om Zijn genade aan te nemen!

Op het moment dat bij ons de maat helemaal vol zou zijn, gaat God nog een stap verder om Zijn liefde te bewijzen, door Zijn Zoon Jezus Christus. Dat is de God die wij kennen! Dat is de God voor wie wij leven! Dat is de God die wij verdriet doen, als we bij Hem weglopen. Maar Hij is de God die ons dan elke keer weer zoekt! Elke keer opnieuw.

Telkens weer, alleen niet eindeloos. Deze gelijkenis heeft een scherp einde, dat voelen de mensen heel duidelijk aan. Want wanneer Jezus waarschuwt dat de wijngaard aan anderen zal worden gegeven, protesteren ze: ‘Dat nooit!’

Maar die wijngaard, die belofte van God van redding en acceptatie, die komt in een veel beter beheer. Niet langer de Schriftgeleerde en Farizeeën beheren die belofte. De gelovigen gaan niet langer gebukt onder hun genadeloze hantering van de wet. De wijngaard komt in beheer van Jezus Zelf. De Zoon die de joden verstootten, de steen die de bouwers afkeurden, wordt de belangrijkste steen. De Zoon van de immens geduldige, liefdevolle eigenaar van de wereld. Hij wordt de belangrijkste steen in open poort naar het leven met God.

DIA 17

Lieve broers en zussen. Dat is onze God. Zie je wat Hij doet, wat Hij voor je overheeft? Laat dat je raken! Laat dat bepalen hoe je leeft.

DIA 18

#3. Hoe je voor God leeft

Nog even terug naar de houding van die wijnbouwers. Jezus wijst daarmee op de leiders van het volk. Hij zet hen neer met zondige gedachten die van kwaad tot erger gaan. In hun genadeloze streven voor de wet van God, Zijn ze de Wetgever vergeten. Ze zijn de God vergeten die hen hun goddelijk gezag had gegeven. Ze herkennen hun God niet eens, als Hij pal voor hun neus staat!

DIA 19

Jezus zet hen neer met zondige gedachten die van kwaad tot erger gaan. “Dat is de erfgenaam! Laten we hem doden, dan is de erfenis voor ons” (Lc. 20,14b). Dat confronteert ons ook: hoe scherp ben je eigenlijk op je gedachten, en op je plannen die daaruit voortkomen? Zijn het gedachten die jou centraal stellen? ‘Hier heb ik recht op. Hier heb ik hard voor gewerkt.’ Besef je het als ze egocentrisch of zelfs egoïstisch zijn? Want we doen het maar zo: ik pluk de dag voor mezelf, voor mijn geluk, voor mijn genot.

DIA 20

Maar als de Eigenaar van deze wereld komt, dan zal Hij vragen: Wat heb jij gedaan met de vruchten die je in je leven hebt geplukt? Met andere woorden: voor wie heb je geleefd? Want deze Eigenaar, onze God wil gerust anderen laten genieten van Zijn goede wereld! Maar denk dan niet zoals de huurders van de wijngaard! Laat je denken niet puur gericht zijn op jouw geluk, jouw rijkdom. God heeft de wereld aan ons toevertrouwd.

DIA 21 | OVERZICHT PUNTEN

Er is maar één manier waarop je leert om niet te denken als de huurders van de wijngaard. Maar één manier waarop je leert om voor God te leven. Dat is als je gaat zien wat God doet, door Zijn Zoon Jezus. Onze Heer schildert het met woorden in deze gelijkenis: Gods goedheid en geduld gaan zo ver, dat Hij als laatste poging om ons te winnen zelfs Zijn eigen Zoon stuurt! In Hem geeft God ons de hele wereld terug, ondanks onze opstandigheid.

DIA 22 | ZWART

Weet dus wat God geeft: Hij geeft in Jezus Christus de nieuwe kans om met Hem te leven! Besef dat God ons ongelofelijk veel kansen, zegen en welvaart geeft. Zie bovendien wat Hij voor opstandige beheerders van Zijn wereld overhad: Zijn Zoon werd mens, terwijl Hij wist dat Hij uit de wereld weggedrukt zou worden, tot op het kruis. Volg dus niet de opstandige heersers van deze wereld, maar richt je naar het hart van de Eigenaar van deze wereld! Welke dingen vind je vanzelfsprekend, maar zijn eigenlijk een zegen van God? Zie zijn vergeving en acceptatie, en neem het aan! Zo kun je leven vanuit de vergeving, op de manier van God.

DIA 23

Alleen zo wordt ‘pluk de dag’ geen leeg en egoïstisch principe, maar een geloofsdaad. Dus pluk de dag en deel de vruchten van Gods goedheid uit.

AMEN