top of page

Hebreeën

Onweerstaanbaar nieuw

Hebreeën 8,6-12

Serie:

Almkerk-Werkendam

zondag 27 maart 2022

Er is de laatste maanden flink wat te doen over onze energierekening. De energieprijzen zijn flink gestegen. Veel mensen zijn meer gaan betalen. Maar misschien had je mazzel. Als je net een energie contract hebt afgesloten voor een paar jaar, dan zit je er warmpjes bij. Meestal wordt je daar aan het eind van je huidige contract over gebeld. Je krijgt een aanbod… Ik vraag me vaak wel af: ‘Is dit een beter aanbod, of zit ik straks jaren vast aan een te hoge rekening?’
Want wanneer mensen je in onze samenleving iets aanbieden, dan willen ze meestal wat van je… Zo werkt het bij elk aanbod.

[DIA 2] 

Mensen aan de deur, aan de telefoon, of waar dan ook… We krijgen betere voorwaarden, als we zelf ook meer bieden. Meer geld, meer loyaliteit, een langer contract… dat soort dingen…


Waarom begin ik nu over contracten? 

[DIA 3] 


We hebben het deze preek over het verbond. En een verbond zou je een sociaal contract kunnen noemen. Een formele afspraak over hoe je met elkaar omgaat. Die kennen we niet zoveel meer, maar bijvoorbeeld het huwelijk is ook een soort verbond. Maar we hebben het over het verbond tussen God en ons. God heeft met ons door Jezus een nieuw verbond gesloten! Een verbond met veel betere voorwaarden en veel betere beloftes. 


[DIA 4] 

We kijken naar 3 verschuivingen waarop de voorwaarden en beloftes beter zijn ten opzichte van het oude verbond. Er zijn er veel meer. Voor je beeldvorming: John Owen, een Engelse theoloog uit de 17e eeuw, heeft 7 boeken, in totaal ongeveer 4000 pagina’s geschreven over de Hebreeënbrief. Over dit zesde vers alleen al ruim 50 pagina’s. Owen noemt 17 punten waarop het nieuwe verbond beter is dan het oude verbond. 


En mocht je denken: ‘Dat oude verbond is toch al voorbij? Waarom hebben we het daar nog over?’ Besef dan: Ja, we hoeven niet meer te leven volgens dat oude verbond. Toch doen nog heel veel mensen dat! Nog heel veel mensen leven volgens de manieren van dat oude verbond, dat oude sociale contact. Leven volgens regeltjes. ‘Dit mag wel, dit mag niet. Zolang we het zo doen, dan mag ik vast wel bij God horen.’ Nog veel mensen gaan zo met God en elkaar om.


[DIA 5 – ZWART] 

Je ontdekt vanmorgen dat dat nieuwe verbond met God… dat die nieuwe manier van omgaan met God door de Here Jezus, echt vrij maakt! Samen zoeken we (en vinden we hopelijk) een vernieuwde focus op het leven met God en elkaar, volgens Gods genadeverbond. Dan zie je hoeveel liefde en geduld God met ons heeft. Die liefde kunnen we dan meer en meer leren doorgeven naar de mensen om ons heen.


Zo is Gods aanbod een onweerstaanbaar nieuw verbond.


[DIA 6] 

EEN ONWEERSTAANBAAR NIEUW VERBOND

We hebben het dus over 3 verschuivingen van het oude naar het nieuwe verbond:


[DIA 7] 

#1. Van dienstverband naar relatie

#2. Van gehoorzaamheid naar geloofsvertrouwen

#3. Van beperking naar verandering



Eerst even over die twee verbonden, zodat we weten waar we het over hebben. Het oude verbond, dat is het Sinaï verbond. De wetten die Mozes kreeg op de berg. Niet alleen de tien geboden, maar al die andere joodse wetten horen daarbij. De hele joodse way of life.

Het nieuwe verbond, dat is het genadeverbond dat er is gekomen door Jezus leven, dood, opstanding en hemelvaart.


[DIA 8] 

Dus het oude verbond, dat zou je het Sinaïverbond kunnen noemen. Het nieuwe verbond het genadeverbond. Of, als je in de bergmetafoor wil blijven: het Sinaiverbond en het Golgothaverbond


De eerste verschuiving van oud naar nieuw is dus:


[DIA 9] 


#1. Van dienstverband naar relatie

In het oude verbond, onder de wetten, was de opdracht: ‘Houd deze wetten, dan blijf je bij God horen.’ Je was geroepen om God te dienen. De wet te houden. Deed je dat niet, dan stond daar straf op. Van bepaalde offers tot zelfs de doodstraf. Wat ik maar bedoel: in het oude Sinaïverbond werd het omgaan met God bepaald door dienstbaarheid. Je moest God dienen met offers, het houden van feestdagen en allerlei andere regels.


Maar in het nieuwe verbond, het genadeverbond, gaat het niet in de eerste plaats om dienen. Je leest dat ook in ons gedeelte terug. God zegt dat Hij een nieuw verbond sluit en, het slot van vers 10: 

[DIA 10] 

“Dan zal ik hun God zijn en zij zullen mijn volk zijn.” (Hebreeën 8:10c) En even verder: “…allen zullen mij kennen, van klein tot groot.” (Heb. 8:11b). God gaat een relatie met ons aan. Dat verandert veel!


[DIA 11 – ZWART] 

Misschien ken je die regel wel: ‘Geen relaties op de werkvloer.’ Misschien heb je hem op je eigen werk ook wel. Want bij relaties op de werkvloer lopen er twee dingen door elkaar. Zelf heb ik het weleens meegemaakt, toen ik bij een supermarkt werkte. Een vulploegleider en een vakkenvuller hadden een liefdesrelatie. Maar je zag: de vakkenvuller kreeg de leuke klusjes. De rest kon de rotklusjes opknappen. Dienen en relatie gaan moeilijk samen. Dan wordt dienen heel anders.


Door het hebben van een relatie krijgt dienen een hele andere lading. Als je een persoonlijke relatie met God hebt, dan wil je doen wat Hij wil. Niet omdat je daar contractueel aan gebonden bent, maar omdat je van Hem houdt. 


[DIA 12] 

Omdat Hij van jou houdt. Onder het contract van het oude verbond ging het om het goed doen van ons werk, ons dienen van God. Maar ik hoop dat je aanvoelt: daar zit weinig gevoel bij. Natuurlijk, je wil je werk goed doen, je wil God dienen… maar het is ook een keer klaar. Je hebt ‘de baas zijn tijd’ en ‘je eigen tijd’.


Hoe anders is dat als je een relatie hebt met je baas. Al heb je een vriendschappelijke relatie. Je doet dan je werk vanuit een inwendige motivatie. Je wil dat je baas, je vriend, tevreden is. Daar loop je harder voor. En je weet ook: mijn waardering hangt niet af van het werk dat ik doe. 

Des te meer gaat dit op voor geloof! Want we zijn geen dienaren meer, maar kinderen van God! Het dienstverband is veranderd in een Vader-kind relatie. Dat zet ons leven met God in een totaal ander licht!


Daarbij komt: de manier waarop de relatie blijft bestaan verandert. Dat brengt ons bij de tweede verschuiving:


[DIA 13] 


#2. Van gehoorzaamheid naar geloofsvertrouwen

In een verbond, een sociale overeenkomst, staan er altijd voorwaarden tegenover beloftes. Net zagen we al dat de voorwaarden van het oude verbond was: ‘Als je je aan mijn wetten houdt, dan geef ik je zegen in dit leven.’ Je ziet dat terug is heel veel wetten in het Oude Testament. Sla Deuteronomium of Leviticus er maar op na. Het barst daar van de als-dan constructies. Als jij dit doet, als jij gehoorzaamt, dán geef ik je mijn zegen.


Maar kijk eens naar Hebreeën 8:8-12. Lees het nog eens na: De voorwaarde van gehoorzaamheid wordt daar niet genoemd! Dat betekent: niet je gehoorzaamheid aan God maakt dat je binnen de relatie met God blijft, maar je vertrouwen op Hem. Het geloofsvertrouwen op Zijn beloftes, dat is het ankerpunt voor onze relatie met Hem. Dat lees je onder andere in Efeziërs 2:8-9: 


[DIA 14] 

“8 Door zijn genade bent u nu immers gered, dankzij uw geloof. Maar dat dankt u niet aan uzelf; het is een geschenk van God 9 en geen gevolg van uw daden, dus niemand kan zich erop laten voorstaan.”


Ons geloofsvertrouwen en niet onze gehoorzaamheid is de voorwaarde voor onze redding. Let wel: dat betekent niet dat gehoorzaamheid aan God niet meer belangrijk is! Geloof redt ons, maar God wil nog altijd dat je Hem gehoorzaam bent. Maar God zij dank: onze redding hangt niet af van hoe gehoorzaam we zijn! Dan zouden we allemaal veroordeeld worden, want Paulus maakt ergens anders heel duidelijk: 

[DIA 15] 

“… iedereen die op de wet vertrouwt is vervloekt, want er staat geschreven: ‘Vervloekt is eenieder die niet alles doet wat het boek van de wet bepaalt.” (Galaten 3:10)


[DIA 16] 

Niet meer onze gehoorzaamheid aan Gods wetten, maar de genade van Jezus Christus bepaalt onze relatie met God. Dankzij ons vertrouwen op Gods beloften in de Here Jezus, zijn we gered. We zijn kinderen van God. 


[DIA 17 – ZWART] 

Dat zie je ten slotte in de derde verschuiving van het oude naar het nieuw verbond. Hier komen we op het terrein van de inhoud van de betere beloftes van God. Het kader van die beloftes is dus een relatie en niet langer een dienstverband. 


Een relatie van Vader en kind. En de manier waarop God die relatie in stand houdt is door geloofsvertrouwen en niet langer door gehoorzaamheid. Wat God ons dan vervolgens geeft, laat die derde verschuiving zien. Dat is een verschuiving van uiterlijke beperking naar innerlijke verandering.


[DIA 18] 


#3. Van beperking naar verandering

Lieve mensen, dit is zó logisch. Je kunt wel allerlei dingen doen, maar dat verandert je hart… dat verandert de bron van je denken en doen niet. Mensen moeten van binnenuit veranderd worden. Maar het oude verbond werkte niet zo. Die legde van buitenaf wetten op aan de mens. Daar moest je je aan houden. Maar dat verandert mensen niet. Uiteindelijk leiden beperkingen van buitenaf ertoe dat wij zoeken naar mazen in de wet. Beperkingen van buitenaf zorgen ervoor dat we als mens kunnen denken: ‘Nu heb ik genoeg gedaan. Nu ben ik klaar. Nu doe ik het goed genoeg.’


Maar als je echt wil veranderen, dan zijn beperkingen van buitenaf niet genoeg. Verandering moet van binnen gebeuren. 


Neem bijvoorbeeld president Poetin. 

[DIA 19] 

Vanuit de wereld worden er allerlei sancties aan hem en de Russen opgelegd. Met allerlei maatregelen van buitenaf probeert de wereld Poetins gedrag te veranderen. En misschien, na verloop van tijd, zal Poetin inderdaad stopen met de oorlog. Maar dan is de vraag: is hij echt veranderd? Zal hij niet weer de volgende kans aangrijpen om zijn plannen uit te voeren? 


Hij kan misschien tot ander handelen worden gebracht, maar innerlijk verandert hij niet door sancties van buitenaf.


[DIA 20 – ZWART] 

Nee, als je wil dat mensen echt veranderen, dan moet dat van binnenuit gebeuren. 

 

Dat geldt zeker als het gaat om het afdwalen van God. 

Maar God belooft: ‘Dat doe Ik in jou!’ Waar het oude Sinaïverbond ons van buitenaf wetten oplegde, belooft God in het nieuwe verbond: 

[DIA 21] 

“In hun verstand zal ik mijn wetten leggen en in hun hart zal ik ze neerschrijven.” (Hebreeën 8:10b)

Dat is wat God in ons doet door Zijn Geest. God leert ons van binnenuit om voor Hem te leven.


[DIA 22 – ZWART] 

Maar ook al weten we dit allemaal… ook al is dit zó logisch… toch gaan we elkaar zo gemakkelijk te lijf op allerlei uiterlijkheden… We rekenen mensen af aan wat ze doen, zonder een gesprek met ze te voeren. Zonder te zoeken naar wat hen innerlijk beweegt. We zien iemands zonde en schrijven de ander af. Of erger nog: we zien iemand iets doen waarvan wij zonde vermoeden en we schrijven iemand af!


Dat komt hierdoor: Wij mensen werken van buiten naar binnen. Zo bekijken we anderen, en zo veranderen we ook zelf. Wie iets nieuws wil leren die moet oefenen, oefenen, oefenen. 

[DIA 23] 

Denk bijvoorbeeld aan wat je doet als je wil afvallen: gezonder eten, meer bewegen. Kortom: je verandert je gewoontes.


[DIA 24] 

Maar hoe anders werkt onze God! Mensen werken van buiten naar binnen, maar God werkt van binnenuit naar buíten! 

Door de Geest doet Hij dat: ‘Ik leg mijn wetten in jouw verstand. Ik schrijf ze in je hart. Ik wil jou leren om het goede weer lief te hebben. Om te verlangen naar alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat eervol is.’ 



Lieve mensen, dat is wat God door Zijn Geest in ons doet! En toch is onze ervaring dat het ons niet komt aanwaaien. Waarschijnlijk herken je dat. Misschien wil je wel heel graag helemaal van die zonde af. Misschien wil je wel heel graag van die negatieve gedachtes af, over anderen of over jezelf. Maar het gebeurt niet…


[DIA 25 – ZWART] 

Wat doe je dan? We kunnen heel erg ons best doen om tegen de zonde te vechten. Doe dat vooral! We kunnen allerlei manieren bedenken om ons eraan te herinneren: ‘Denk positief over anderen!’ Span je daar zeker voor in! 


Alleen begin liever ergens anders. Want verandering begint ergens anders! Namelijk bij het zoeken naar God. Begin bij gebed en lezen uit de Bijbel. Bij het onderzoeken van Gods beloftes, die Hij geeft in Jezus Christus. Zoek hem met heel je hart, heel je verstand, heel je ziel, met al je kracht! Bidt of God je daartoe wil aanwakkeren door Zijn Geest. Bid of Hij je Zijn grootse genade wil laten zien. 

 

[DIA 26] 

Als God je doordringt van Zijn machtige genade, dan verandert dat je van binnenuit! ‘Ik heb mijn Zoon gegeven, nog voordat jij iets deed. Ik heb de redding van de dood en de zonde en de gebrokenheid opengelegd. Niet door jouw gehoorzaamheid aan mijn wetten, maar door geloof! Ik wil een relatie met jou! Zoek mij op en wordt bevrijdt van het idee van een religieuze dienstplicht. Je mag met mij leven, in mijn vergeving! Dag aan dag wil ik je innerlijk vernieuwen! Door mijn Geest richt ik jouw verlangen!’


Dat is het onweerstaanbare nieuwe verbond,

dat God heeft gesloten

door het bloed van Jezus Christus, onze Heer.


AMEN


Deze preek in een dienst lezen?

Als je hieronder je contactgegevens invult dan stuur ik de presentatie, liturgie en preek met klikmomenten zo snel mogelijk op.

Ronald Elzinga | Preken

©2021 door Ronald Elzinga. Bijbelcitaten uit de NBV, Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap 2004 of de NBV21, Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap 2021, tenzij anders vermeld.

  • Gray LinkedIn Icon
  • Gray Twitter Icon
  • Grey YouTube Icon
  • Grey Instagram Icon
bottom of page