Genesis
Met God het nieuwe jaar in
Genesis 9,16 | Oudejaarsdienst
Serie:
Almkerk-Werkendam
vrijdag 31 december 2021
Het is Oud & Nieuw. We denken terug aan het jaar dat achter ons ligt. We denken aan de mooie en leuke dingen en ook aan de verdrietige en pijnlijke. Oudejaarsdag is een moment om terug te denken aan de hoogte en dieptepunten. We staan stil bij alles wat er is gebeurd. Sommige mensen doen dat ook bewust. Ze hebben het er tijdens oudejaarsavond over. ‘Wat vond je mooi aan het afgelopen jaar? Wat vond je moeilijk? Waar ben je dankbaar voor?’ Maar of je die vragen nu stelt aan elkaar of niet: Oudejaarsavond is een tijd waarop je terugdenkt aan wat er is gebeurd in het afgelopen jaar.
Daar staan we bij stil. We vieren het, met oliebollen, appelflappen en vuurwerk.
Zelf kijk ik graag naar de Oudejaarsconference. Ik denk terug aan en sta stil bij wat er in de wereld is gebeurd. Mét een flinke dosis humor. Dat is fijn en soms ook wel nodig.
[DIA 4]
Daarnaast kijken sommigen ook vooruit met oudjaar. Volgens mij is dat alleen wel wat minder gebruikelijk. Terugdenken en stilstaan, dat doen we bijna automatisch. We zijn mensen die een geschiedenis hebben. Dat nemen we mee het nieuwe jaar in. Maar vooruitkijken, dat is moeilijker. Het heeft meer iets van filosoferen. ‘Wat brengt dit jaar? Welke grote gebeurtenissen staan er op het programma?’ Of wordt dit een jaar als alle anderen?
[DIA 5]
Tijdens deze preek zien we dat God Zelf ook terugdenkt, stilstaat en vooruitkijkt. Hij is de God die was, die is en die komt. Dat God terugdenkt, stilstaat en vooruitkijkt roept verwondering op en het wijst ons de weg. Zo ga je ontspannen en vol vertrouwen met God het nieuwe jaar in. Dat is gelijk ook ons thema:
[DIA 6]
MET GOD HET NIEUWE JAAR IN
[DIA 7]
We lazen net over God die een verbond sluit met Noach. Het is een bekend verhaal, maar ik wijdt er een paar zinnen aan. De wereld was verdorven, behalve Noach. God stuurt de zondvloed. Alles wat leeft komt om, behalve Noach, zijn drie zoons, en hun vrouwen. Ze worden gered in de Ark. De Ark loopt na 150 dagen op zee vast op een berg. Noach brengt daar een offer. En dan komt het stuk wat we gelezen hebben: Gods verbond met de wereld.
[DIA 8]
En als teken daarvan de regenboog.
Het is Gods moment om Noach stil te zetten. Hij laat Noach allereerst terugdenken.
[DIA 9]
#1. Terugdenken en herinneren
Noach weet het: 150 dagen geleden was hij één van de vele mensen op aarde. Nu is hij samen met zijn gezin de enige. Een grote omslag in zijn leven. Hoe zal zijn leven er verder uitzien? Zal de geschiedenis zich niet gewoon herhalen?
Maar God wijst terug en verzekert Noach ervan: ‘DIT.NOOIT.WEER.’ Daarvan is de regenboog het teken.
[DIA 10]
Misschien denk je er zelf wel aan als je de regenboog ziet. Ik hoop dat je dan terugdenkt aan God die Zijn belofte doet. Dat zet de klimaatcrisis en ook de coronacrisis in perspectief. Want nooit weer zal het water de aarde helemaal bedekken (Gen. 9:15). Maar het blijft niet beperkt tot water. Eerder zegt God:
[DIA 11]
“Nooit weer zal ik de aarde vervloeken vanwege de mens, want alles wat de mens uitdenkt, van zijn jeugd af aan, is nu eenmaal slecht. Nooit weer zal ik alles wat leeft doden, zoals ik nu heb gedaan” (Gen. 8:21b). Totale vernietiging komt nooit meer.
[DIA 12]
Maar wat verwondering oproept in dit verhaal: die regenboog staat er niet voor ons om terug te denken aan de zondvloed. Lees maar eens goed. God zegt: de regenboog is een teken van mijn verbond met jullie. En dan: “Als Ik de boog in de wolken zie verschijnen, zal IK denken aan het eeuwigdurende verbond tussen God en al wat op aarde leeft.” Ja, de regenboog is voor ons een teken. Een teken van God dat Hij denkt aan wat Hij belooft! Het is een verzekering van Gods beloften aan alle mensen!
Bij die plechtige belofte van God worden we stilgezet.
[DIA 13]
#2. Stilstaan en verwonderen
En dat roept verwondering op, toch? Het is God die ons een teken geeft van Zijn betrouwbaarheid. God die ons als het ware een inkijkje geeft in Zijn gedachten: ‘Als jij die regenboog ziet, dan weet je waar IK aan denk!’
Broers en zussen,
[DIA 14]
Vanavond denken wij terug aan en de hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar. Tenminste, wat je je ervan herinnert. Wat heeft jouw jaar overheerst? We begonnen afgelopen januari nog in lockdown. Halverwege de maand werd zelfs de avondklok ingevoerd. We hebben heel wat uren digitale diensten gekeken. Veel vanuit huis gewerkt. Beperkt bezoek ontvangen. Een verlenging van de avondklok en een derde coronagolf. In juni een paar maanden de samenleving weer open. En: weer naar de kerk! Weer zingen! Maar een paar weken geleden toch weer in lockdown en een zoveelste coronagolf.
[DIA 15]
Het heeft ons allemaal op onze eigen manier geraakt. Wat ik me afvraag: hoe heeft het jouw vertrouwen op God geraakt? Misschien ben je tot de conclusie gekomen dat geloof je maar weinig doet. Dat het voor jou een bijzaak is geworden.
Een ander heeft ontdekt hoe hij zelf een rol speelt in zijn geloof. Alleen op zondag naar de kerk gaan is wel wat karig. Geloven doe je juist ook doordeweeks!
Misschien ben je stilgezet bij hoe belangrijk de ontmoeting met je broers en zussen rondom de dienst is
[DIA 16]
Hoe dan ook we zijn stilgezet bij het feit dat geloof niet iets is dat vanzelf komt. Je bent stilgezet bij de keuze die dat van je vraagt. Misschien een keuze die je liever uitstelt – dat is trouwens ook een keuze! Of de geloofskeuze maak je nu juist meer bewust dan eerder.
[DIA 17]
Maar hier, vanavond, oudejaarsdag 2021, roep ik je op je te verwonderen. Te verwonderen over God, die een verbond sluit met de hele wereld. Dat begon bij Adam, en toen Noach, en toen Abraham, en toen Mozes en Israël, enzovoorts. Maar bij Noach spreekt de Bijbel voor het eerst van een echt verbond: een plechtige belofte van God, bekrachtigd met een teken. Hier doet God voor het eerst zo’n plechtige verzekering aan de mensheid! Het is een plechtige belofte, uitsluitend van Gods kant. Er staat hier geen tegenprestatie tegenover van Noach.
God belooft: ‘DIT.NOOIT.WEER. Nooit meer zal ik de mensheid zó wegvagen. Ik denk terug aan mijn belofte aan jullie. Zoals die zondvloed, zo’n vernietiging komt er nooit weer!’ Dat is Gods belofte hier. Niet alleen aan Noach, maar aan iedereen die na hem komt. Dus ook aan jou, aan u!
Het vormt de basis voor al Gods verdere beloften en verbonden. Vanuit deze belofte van God kijken we hoopvol vooruit.
[DIA 18]
#3. Voortuitkijken en volgen
Noach wordt vooruit gewezen door God. Hij wordt ervan verzekerd: God bewaart de mensheid, vanaf dit moment, voor altijd. Hier wordt opnieuw zichtbaar wat God bij de schepping al aan Adam en Eva beloofde: God houdt de wereld vast, beschermt haar. Wij weten hoe God Zijn woord heeft gehouden: we hebben het vorige week gevierd: Jezus Christus werd geboren om mensen te bevrijden uit de zonde. Hij kwam om de relatie met God te herstellen. Hij kwam ons redden van het kapotte leven en de onvermijdelijke dood. In Hem is je leven zo veilig als het maar zijn kan.
[DIA 19]
Als jij de regenboog ziet, kijk je er dan zo naar? Ik hoop in ieder geval dat je er met nieuwe ogen naar kijkt, als hij weer zichtbaar wordt. Denk terug aan Gods plechtige belofte: ‘Ik bewaar de wereld! Ik red de wereld, ik red jou door Jezus Christus.’ Laat dat je dan stilzetten. Als je je zorgen maakt hoe je morgen weer de dag doorkomt. Als je nadenkt over hoe het komende jaar eruit zal zien: winst of verlies? Hoe gaat het met corona? Als je droomt over je mogelijkheden: welke studie ga ik doen? Welke nieuwe mensen mag ik ontmoeten?
[DIA 20]
Wanneer je vanavond naar de donkere lucht kijkt… en je ziet alle kleuren van het vuurwerk voorbij komen.
[DIA 21]
Als je al die kleuren van de regenboog ziet, en terugdenkt, stilstaat en vooruitkijkt, denk dan ook even terug aan deze preek. Besef: God denkt aan Zijn beloften! Hij zet ons er bij stil en wijst Zijn weg vooruit!
[DIA 22 – SAMENVATTING]
God vergeet Zijn verbond niet. Telkens wanneer Hij de regenboog ziet, denkt Hij Zelf terug aan Zijn verbond met de hele wereld. Nooit meer totale vernietiging. Dat zet de klimaatcrisis, de coronacrisis en alle andere crises in perspectief. God zet ons er bij stil dat Hij de wereld bewaart. Niet om ons, maar omwille van Zijn naam, om hoe Hij bekend staat in de wereld! In Jezus Christus redt God de gehele schepping: mens en dier en de hele wereld. Daar volgen wij Hem in! We volgen in het leven dat Hij ons heeft gewezen: God liefhebben met alles wie je bent, en je naaste als jezelf. En voeg daar ook maar Zijn prachtige schepping aan toe!
Zo wijst Hij ons vooruit naar een zékere toekomst.
Ja, soms dringt het extra tot je door: de weg erheen is smal en duurt lang.
Maar omdat Hij ons leidt, kunnen we vol vertrouwen en ontspannen, met God het nieuwe jaar in.
AMEN