Matteüs
Meelijden met Jezus
Matteüs 5,7; 2 Samuël 9,11b | Grondslagen van het Koninkrijk 5
Serie:
Grondslagen van het Koninkrijk
Almkerk
zondag 28 januari 2024
Ik heb geen inleiding bij deze preek. Want ik heb veel te veel te vertellen over deze vijfde zaligspreking, en anders duurt het te lang. Dus bij deze vraag om gelijk 'aan' te staan en op te letten.
Door deze preek wordt je gewezen op de noodzaak van barmhartigheid. Via het verhaal van David en Mefiboset ontdekken we wat barmhartigheid precies is: ontferming. Tot slot letten we ook op de weg van barmhartigheid die Jezus ons met deze zaligspreking wijst.
Ons thema is: meelijden met Jezus.
DIA 2
MEELIJDEN MET JEZUS
Aan het einde van de preek is ook duidelijk geworden waarom meelijden de kern raakt van barmhartigheid.
DIA 3
We staan stil bij de noodzaakvan dat meelijden, bij wat barmhartigheid is en bij de smalle wegdie Jezus ons wijst.
DIA 4
#1. Noodzaak
Ik besef me goed: meelijden met Jezus, dat klinkt niet zo aantrekkelijk. Het is het geval met bijna al die zaligsprekingen. Ja, het zijn veelal eigenschappen die we als christenen hoog waarderen. Maar het zijn ook eigenschappen waar in de wereld met gemak overheen gedenderd wordt. Ja, christelijke karaktereigenschappen, maar verlang ik ernaar om ze te hebben…? In veel gevallen is het antwoord nee. Maar Jezus zegt van die dingen: ‘Hier wordt je gelukkig van. Echt, volmaakt gelukkig! Want dit is hoe Mijn Koninkrijk werkt.’
DIA 5
Meelijden met Jezus, dus. Onze Heer roept er ergens anders Zelf toe op, zij het met andere woorden:
Wie achter Mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en Mij volgen.
Matteüs 16,24
Wie niet zijn kruis op zich neemt en Mij volgt, is Mij niet waard.
Matteüs 10,28
Het gaat bij het meelijden met Jezus dus niet om iets optioneels.
DIA 6
Meelijden is noodzaak. Meelijden vormt de kern van barmhartigheid. Maar wat is barmhartigheid dan precies? Het is ontferming.
DIA 7
#2. Barmhartigheid: Ontferming
Er wordt wel gezegd dat barmhartigheid warmhartigheid is. Ik denk dan: ‘Maar wat is dát dan?!’ Een meer sprekende vertaling is ‘ontferming’. Het komt van een Grieks woord dat je misschien kent: ‘e-lei-son’. Bekend door het Kyrie Eleison: ‘Heer, ontferm U’. Een beetje een oud woord, maar ik blaas het graag nieuw leven in. Kijk, medelijden dat kan bij voelen blijven. Maar in het woord ‘ontferming’ zit iets actiefs, er zit beweging in. Je kunt je niet vanaf een afstandje heel ontfermend voelen, zoals dat met medelijden kan. Nee, je ontfermen dat is vanuit medelijden de ander helpen.
DIA 8
In de Bijbel mag je het zelfs vertalen met genadig zijn. Ook iets wat alleen maar actief kan. Er zit iets in van: een ander niet behandelen zoals hij of zij misschien verdient, maar onverdiend goed zijn voor de ander.
DIA 9
Je ziet het gebeuren in hoe David Mefiboset behandeld. David had het zijn beste vriend Jonathan gezworen dat hij ook na de dood van Jonathan zijn kinderen goed zou behandelen. Een belofte waar een wereld achter schuilgaat. Want de enige overgebleven zoon uit het koningshuis van Saul… die kon aanspraak maken op het koningschap. Welke koning zou dat niet als bedreiging zien? Maar David gaat desondanks goed met Mefiboset om – David behandeld hem openlijk als zijn eigen zoon!
DIA 10 | ZWART
Terwijl je zoiemand misschien liever zou verstoppen. Hij is kreupel geworden. Misschien wel een straf van God…? Maar in ieder geval geen krachtig koninklijk beeld naar buiten. Niet voor het koningshuis. Maar zeker ook niet voor Israël… Maar David ontfermt zich over Mefiboset. Geen dode hond, maar een koningszoon!
DIA 11
Zie je de parallel met ons leven als kinderen van God: Ik ben dood door de zonde, een vijand van God, maar door Jezus Christus een kind van God! Dat is de rijke genade van Jezus, zoals Paulus die verwoord in Romeinen 5: “8Maar God bewijst ons zijn liefde, doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren. (…) 10Werden we in de tijd dat we nog Gods vijanden waren al met Hem verzoend door de dood van zijn Zoon, des te zekerder is het dat wij, nu we met Hem zijn verzoend, gered zullen worden door diens leven.”
DIA 12
Jezus vraagt ons om op die manier te leven, om Hem te volgen op de smalle weg van meelijden, ontferming en genadig zijn.
DIA 13
#3. Smalle weg
Genadig zijn, elkaar van harte vergeven. Onverdiend goed zijn voor een ander. Volgens mij is dat één van de aller moeilijkste dingen in het geloof. Want we belijden het met de mond, maar is ons hart er ook bij? We zijn God diep dankbaar voor Zijn vergeving, maar elkaar vergeven… Beginnen met loslaten wat mij is aangedaan… Het is ongekend moeilijk.
DIA 14 | ZWART
We dragen elkaar van alles na. En natuurlijk: je staat helemaal in je recht als je dat doet. Je bent gekrenkt. De ánder moet het goedmaken. Het is op mijn manier of helemaal niet – my way or the high way. Lieve broer, lieve zus, ik druk u en jou op het hart, ik smeek je met tranen in mijn ogen: bekeer je van die houding! Dat is een houding die leidt tot veroordeling door onze God. Want wat denkt u, wat denk je? Als je voor de Rechterstoel van God staat en je zegt: ‘Die ander had het op mijn manier moeten goedmaken. Daarom heb ik hem niet vergeven.’ Wat denkt u dat onze God dan antwoordt?
‘Ach ja, je hebt gelijk ook. Je staat helemaal in je recht dat je die ander geen medelijden hebt gehad. Wijs van je dat je geen barmhartigheid hebt getoond.’
DIA 15
Of zal Hij vragen:
‘Mijn kind, heel jouw schuld heb ik je kwijtgescholden! Kon jij dan niet barmhartig zijn voor je broer of zus?’ (vgl. Mat. 18,33).
Lieve broer, lieve zus, ik begrijp hoe gevoelig dit is. Hoe moeilijk. Want moet een ander niet ook berouw hebben om te kunnen vergeven? En wat als ik niet kán vergeven? Omdat wat mij is aangedaan zo verschrikkelijk is, zoveel littekens heeft achtergelaten…
DIA 16
Laat je dan ook troosten door de ontferming van God in die moeite! Jezus is de complete smalle weg gegaan voor onze vergeving. Als wij die weg niet kunnen aflopen, als wij niet tot vergeving kunnen komen, dan geloof ik dat onze barmhartige God daar begrip voor heeft, door Jezus Christus. Maar vraag je ook af: ‘Verlang ik de vergeving door Jezus Christus uit te leven? Wil ik herstel van de relatie, misschien wel ten koste van mijn eigen recht…? Niet omdat ik dat vanuit mezelf wil, maar omdat ik zie dat Jezus voor mij die weg ging.’
DIA 17 | ZWART
God zij dank: Het gaat in ons geloof er niet om dat wij het werk voltooien. Jezus deed dat. Hij roept ons om te volgen, ieder op eigen tempo. Maar het is wel een smalle weg, een moeilijke weg. We mogen het ideaal van barmhartigheid, ontferming en genade voor elkaar nooit terugschroeven. Want Jezus wijst ons die weg. Een weg achter hem aan, met ons eigen kruis op onze schouders. Meelijden met Hem.
DIA 18 | THEMA
Geen loden last, maar een zacht juk, want Hij draagt het gewicht van de volmaakte vergeving door Zijn bloed. Maar wel een weg achter hem aan. Een weg van meelijden met Jezus vanuit een diepe verwondering over Zijn vergeving van mijn schuld.
Verwonder je erover!
Ook straks aan tafel.
Zijn lichaam, Zijn bloed, voor jou.
AMEN