Kiezen voor het koninkrijk

‘Kan het goedkoper?’ Om je gelijk aan het begin van de preek wakker te schudden, pas ik daarop die woorden van de Here Jezus toe: “... dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen” (Mat. 6,32a). Dat vraagt om wat uitleg, denk ik.

‘Kan het goedkoper?’ Als dat je eerste gedachte is als je iets koopt, dan wil je graag besparen. Geld besparen gaat over het meer geld overhouden voor andere dingen. Meer geld over willen houden komt voort uit het verlangen naar meer geld. Het verlangen naar meer geld – ten slotte – noemen we ook wel hebzucht. ‘Kan het goedkoper?’ is dus een gedachte die voortkomt uit hebzucht.

DIA 2

Deze preek gaat over Kiezen voor het Koninkrijk. Dat is een oproep die Jezus hier doet aan al zijn toehoorders, in ons kernvers: 

Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. 

Mat. 6,33

Het leert je om kritisch te kijken naar onze kapitalistische samenleving. Je ontdekt waar dat schuurt met het goede nieuws van de Here Jezus over zijn koninkrijk.

DIA 3

Na deze preek ben je aangespoord om te Kiezen voor het koninkrijk. Dat is ook ons thema: 

KIEZEN VOOR HET KONINKRIJK

Je verlangen daarnaar is gegroeid, omdat je begrijpt wat voor immense bevrijding dat geeft voor je leven hier en nu. Je bent ook toegerust om bij je keuzes te kiezen voor dat koninkrijk, het leven met God.

We kijken eerst naar wat dat koninkrijk en de gerechtigheid is die Jezus hier bedoelt. Vervolgens staan we stil bij de bevrijding die dat geeft. Tot slot maken we het zo concreet mogelijk en keren we terug naar ons thema: hoe kies ik vandaag voor het koninkrijk?

DIA 4

We hebben het dus over

#1. Gods koninkrijk en gerechtigheid

#2. Bevrijd van zorgen

En daarna keren we terug naar het thema en maken we het concreet.

Maar dus eerst: wat bedoelt de Here Jezus nu precies met dat koninkrijk en de gerechtigheid van God? Daarmee gaat de Here Jezus in op het omvattende van het koninkrijk van God.

DIA 5

#1. Gods koninkrijk en gerechtigheid

Die twee horen heel logisch bij elkaar, als je er even over nadenkt. Koninkrijk gaat over regering, gerechtigheid over goed en fout. Het zoeken van Gods koninkrijk en zijn gerechtigheid betekent dus: Gods regering en zijn manier van leven zoeken, onderzoeken: ‘Wat vraagt God van ons en hoe leven we dat uit? Hoe leef ik, hoe kies ik in lijn met Gods bedoelingen?’ Zie je: dat omvat het hele leven, elke keuze, elke studie, elke baan. Op elke plek waar je in de wereld leeft kun je die vraag stellen: ‘Hoe kies ik hier voor het leven volgens Gods bedoeling?’

DIA 6

Gods koninkrijk is dat God als onze hemelse Vader regeert. Maar wat is dan Gods bedoeling, Gods gerechtigheid? Dat legt Jezus eerder tijdens de Bergrede uit. Gerechtigheid gaat over Gods wet, en daar zegt Jezus eerder, vanaf Matteüs 5,17 veel over. Pak het er maar eens bij. Je zou dat hele gedeelte eens kunnen nalezen, maar ik som er even een paar dingen op. Jezus scherpt een aantal van Gods geboden daar aan:

DIA 7 | ZWART

‘Pleeg geen moord,’ wordt: “Ieder die in woede tegen zijn broeder of zuster tekeergaat, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht” (vgl. Mat. 5,21-26).

‘Pleeg geen overspel,’ wordt: “iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd” (vgl. Mat. 5,27-30).

Zo maakt Jezus heel duidelijk wat Gods gerechtigheid is. Gods gerechtigheid is een gerechtigheid van binnenuit. Het gaat niet alleen om het nalaten van slechte dingen. Het gaat om een zuiver hart. Het gaat om congruentie, dat is: dat je doen en je denken en voelen met elkaar in overstemming zijn. Pleeg geen moord betekent dus ook het positief tegenovergestelde: geef ruimte aan het leven van je naaste!

Nog zo’n aanscherping van een gebod door Jezus:

‘Een oog voor een oog, een tand voor een tand.’

Eerst een opmerking tussendoor: dat was een hele rechtvaardige regel! In onze oren klinkt dat soms wat gewelddadig, maar nog altijd is ons rechtssysteem daarop gebaseerd. Het is eerlijke vergoeding van geleden schade. Ook destijds in Israël werd dit niet altijd letterlijk zo uitgevoerd.

Maar ‘een oog voor een oog, een tand voor een tand,’ wordt (Mat. 5,39-42): “verzet je niet tegen wie kwaad doet, maar keer degene die je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe. 40Als iemand een proces tegen je wil voeren en je onderkleed van je wil afnemen, sta hem dan ook je bovenkleed af. 41En als iemand je dwingt één mijl met hem mee te gaan, loop er dan twee met hem op. 42Als iemand iets van je vraagt, geef het hem, en keer je niet af van wie geld van je wil lenen.”

DIA 8 | PUNTDIA #1

Gods gerechtigheid gaat dus ook nog eens ongekend ver in naastenliefde! Zo omvatten Gods koninkrijk en gerechtigheid het hele leven. Daarom zegt Jezus ook dat je niet twee heren tegelijk, niet God en de Mammon tegelijk dienen.

De Mammon is de god van het geld. Of beter gezegd: de afgod van de welvaart. Dat is dus de afgod van meer en meer, de afgod van hebzucht, van het goedkoopste van het goedkoopste.

Maar de overweging die past bij Gods koninkrijk is dus: wat is goed voor mij en goed voor mijn naaste?

Gods gerechtigheid betekent dus dat je denken en doen bij elkaar moeten passen. Maar Gods gerechtigheid gaat ook nog eens ongekend ver in naastenliefde! Weet je, dat bekruipt mij weleens. Want het zijn bij uitstek dingen waar je je zorgen om kan maken: doe ik het wel goed? Het is een extreem hoge eis, toch? Ja, ik weet heel goed hoe het moet, en kan er ook best een beetje mooi over praten.... Maar zeker die naastenliefde – dat is moeilijk. Hoe bevrijdt je dat nu van zorgen?

DIA 9 | PUNTDIA #2

#2. Bevrijd van zorgen

Weet je, dan kom je al heel snel bij het hart van Gods goede nieuws. Ja, Jezus legt hoge eisen op. En hij schaft niet ineens allerlei regels van God af, hè! Hij scherpt ze aan. Het is zoeken wat dat betekent in een wereld waar alles maar moet kunnen en ook nog eens mooi gevonden moet worden! Maar Jezus scherpt de regels en de naastenliefde aan, legt hogere eisen dan eerst. [...] Maar Jezus wijst daarbij ook naar een ander koninkrijk, dat niet van deze wereld is.

DIA 10

Kijk, de god van het geld, de Mammon, die is gericht op meer, meer, meer. Zoals wanneer je altijd de nieuwste telefoon of sneakers wilt hebben, dat is de invloed van hebzucht. Matthijn Buwalda heeft een treffend lied geschreven over onze wereld die zo werkt. Volgens mij raakt hij precies de kern van het probleem.

DIA 11

Het nummer heet Babylon, een verwijzing naar de stad van geld, seks en macht. De stad waar alles moet kunnen. Het staat symbool voor de wereld. Buwalda zingt over die wereld die je als het ware in slaap kan sussen – je doet mee met de wereld met haar hebzucht, zonder er kritisch naar te kijken. Hij zingt in het refrein:

Als je wakker wordt

Heb je je hart verkocht aan Babylon

Hier haal je adem maar je leeft niet

Hier krijg je vleugels maar je zweeft niet

Babylon, Babylon

Ze wil je ziel maar ze vergeeft niet

Maak dat je wegkomt hier het geeft niet

Je krijgt jezelf er weer voor terug

Er is één zin die ik er voor nu uit naar voren haal:

DIA 12

Ze wil je ziel maar ze vergeeft niet.

In dat ene zinnetje zit de wereld van verschil tussen onze God en de Mammon, onze wereld en Gods koninkrijk. Onze wereld is wat dat betreft genadeloos, onvergefelijk. Ze wil je helemaal, ze wil je ziel. Maar ze vergeeft niet. Als je faalt, laat ze je vallen.

Maar onze God is wat dat betreft echt anders: Ja, Hij wil ook je ziel, je hele leven, je hele hebben en houden. Maar: onze God vergeeft wel!

DIA 13

Dat is de keuze die je hebt te maken. Kies je voor de wereld, met haar kapitalisme en hebzucht? Begrijp me goed: kapitalisme en hebzucht, dat speelt bij ons in Nederland een grote rol. Maar in andere delen van de wereld is dat macht, hoogmoed, of nog weer wat anders. Maar Gods koninkrijk werkt echt anders. Want daar gaat het niet om of jij alles bereikt wat je moet bereiken. God heeft allang bereikt wat jij nooit kon bereiken! Jezus heeft de weg naar God hersteld. Je toekomst is zeker, eindeloos goed.

DIA 14

In dit leven geeft dat een duidelijke focus op hoe Gods goede wereld werkt. Je wordt door God niet afgerekend op je falen. Dat doen we in de kerk misschien nog wel te veel.

Maar we geloven: Je wordt in je gebrokenheid en tekortkomen opgevangen door Gods genade! Dat geeft je nu al het geluk dat niet door de wereld aangetast wordt. Je leven is veilig bij God! Geen honger, dorst of schaamte kan daar verandering in brengen. Schaamte, ja, want dat is wat de Here Jezus op het oog heeft als hij het heeft over kleding. Kleding gaf je status aan. Daarom zegt Jezus ook over de lelies: “Kijk eens naar de lelies, kijk hoe ze groeien in het veld. Ze werken niet en weven niet. 29Ik zeg jullie: zelfs Salomo ging in al zijn luister niet gekleed als een van hen.”

DIA 15

KIEZEN VOOR HET KONINKRIJK

Als je kiest voor het koninkrijk dan keer je je dus af van hebzucht, van meer en meer, van mooiere en mooiere spullen, een groter en groter huis, duurdere en duurdere auto’s, en ga zo maar door. Dat kan zichtbaar worden in zo’n hele simpele overweging bij als je iets koopt. Denk je: ‘Kan het ook ergens goedkoper?’ of denk je: ‘Is dit een eerlijke prijs, of betaalt iemand anders of het milieu de rest?’

DIA 16

Dat is het eerste handvat dat ik je tot slot wil meegeven voor het zoeken naar het koninkrijk. Laat die zoektocht naar het goedkoopste van het goedkoopste los. ‘Shoppen als miljardair’ klinkt misschien leuk, maar je betaalt met het milieu, of je veiligheid… Of een ander betaalt met verschrikkelijke werkomstandigheden, zijn of haar vrijheid… Noem het maar op.

DIA 17

Het eerste handvat is dus:

1) Vraag je af wat goed is en laat je niet misleiden door wat goedkoop is. 

Goedkoop klinkt leuk, dat zit ook in het woord zelf. Het woord goed zit er in, maar het is ook een synoniem voor waardeloos, prullerig, slechte kwaliteit.

Dit handvat mag je trouwens breder trekken dan alleen spullen. Want het gaat over het hele leven. De goedkope oplossing, de oplossing die je het minst kost, is waarschijnlijk ook een slechte oplossing. Vraag je af wat goed en duurzaam is, oftewel: wat ... is en lang meegaat.

DIA 18

Het tweede handvat is dit:

2) Houd je blik gericht op Gods zekere toekomst. 

Houd vast aan het geloof: Jezus heeft je verlost uit de gebrokenheid van de zonde en de dood. Je leven is, in alle zorgen die je je kan maken, in alle pijn en lijden en ziekte, veilig bij God! Ik haal graag één van mijn favoriete Bijbelteksten aan:

DIA 19

U bent immers gestorven, en uw leven ligt met Christus verborgen in God.

Kolossenzen 3,1-4

God heeft je er in Jezus van verzekerd dat Hij jou in zijn nieuwe wereld wil hebben!

DIA 20

Dus leef nu al zo veel mogelijk volgens de maatstaven van Gods nieuwe wereld. Kies voor Gods koninkrijk! Niet omdat je er anders op afgerekend wordt, nee, maar omdat je nu al geregeerd wordt door de Koning van die nieuwe wereld die zeker komt!

AMEN