Lucas

Houd je nog vol?

Lucas 21,31

Serie:

Almkerk

zondag 21 mei 2023

Ben u een beetje wakker vanmorgen? Je bent opgestaan, aangekleed, tandengepoetst – hoop ik. Je hebt gegeten, op de fiets of in de auto hier naartoe gekomen. En nu zit je al even. En dan begint de preek. ‘Hè, hè. Tijd voor het eerste pepermuntje.’ Maar: ben je wakker? Sommigen vinden half tien prima. Anderen vinden half tien vroeg voor de zondag…

Misschien zit je hier wel met pen en papier in de aanslag. Klaar om te luisteren.

Of je gaat er nu even lekker voor zitten. Laat het maar over je heen komen.

DIA 2 | ZWART

We hebben het vanmorgen over waakzaam zijn. De Bijbel roept ons op verschillende plekken op om wakker te zijn en te blijven (2Pt. 1,13; Op. 3,2-3; 16,15).

DIA 3 | DEF. VAN ‘WOKE’

Nu is dat wakker zijn tegenwoordig ook een ding. Woke. Het komt van Engelse woken, ‘wakker geworden’. Wat veel mensen niet weten is dat het spreken over woke begonnen is als term in de jaren ’30. Zwarte Amerikanen gebruikten het om elkaar en de wereld wakker te houden voor structureel en geïnstitutionaliseerd racisme.

DIA 4 | ZWART

Tegenwoordig meer een scheldwoord voor mensen die vinden dat je rekening moet houden met alle minderheden in het land. Woke wordt vandaag de dag in relatie gebracht met extreme aspecten van een cancelcultuur. Het wordt gebruikt voor mensen die vinden dat je met alles en iedereen rekening moet houden. Woke ben je als je vindt dat je niks mag zeggen of doen wat een minderheid kan kwetsen.

Je voelt al aan: er zit ergens iets goeds in dat is doorgeslagen. Maar het begin van de woke beweging vind ik interessant – open je ogen voor iets dat structureel niet klopt in de samenleving!

Waarom begin ik hierover? Nou, de Bijbel laat zien dat christenen als geen ander wakker moeten zijn. Dat is natuurlijk wat anders dan wat woke in onze samenleving is geworden. Maar misschien is het een openingetje om een gesprek op gang te brengen als je met woke in aanraking komt. ‘Wakker zijn, ja, dat is zeker nodig! Maar ik vat het iets anders op: weet dat er een God is en dat Zijn Zoon eens terugkomt. Wat doe je dan?’

DIA 5

Jezus roept ons hier ook op om wakker te blijven: wees waakzaam (Luc. 21,36). Ik wilde deze preek eerst het thema geven: blijf je wakker? Maar volgens mij doet dat geen recht aan wat Jezus hier zijn leerlingen wil leren. Hij wil ze hier namelijk bemoedigen om staande te blijven in de moeilijke tijden die ze zullen doorstaan. We staan stil bij Lucas 21, 31: “Zo moeten jullie ook weten, wanneer je die dingen ziet gebeuren, dat het koninkrijk van God nabij is.”

DIA 6

Daarom is deze preek een aanmoediging geworden. Een bemoediging voor gelovigen die het soms moeilijk vinden om geloven vol te houden. Die het soms moeilijk vinden om moed te houden, hoop te houden. Ik hoor bij die christenen. Als je je er in herkent, is dat natuurlijk mooi. Maar als je je daar niet in herkent, dan is deze preek net zo goed voor jou. Dan is het goed om gehoor geven aan die oproep die Jezus aan het einde van onze tekst doet: “Pas op dat jullie hart niet afgestompt raakt door de roes en de dronkenschap en de zorgen van het dagelijks leven, zodat die dag jullie overvalt” (Luc. 21,34). Maar de boventoon van deze preek is dus de aanmoediging in moeilijke tijden.

Daarom is het thema: Houd je nog vol?

DIA 7

HOUD JE NOG VOL?

Jezus geeft drie antwoorden in dit gedeelte voor ons leven tussen Hemelvaart en Wederkomst in. Hij heeft het over gelegenheid om te getuigen, over Gods zorg en over hoop.

DIA 8

Gelegenheid, zorg en hoop. Dat zijn drie kernwoorden die je door deze hele preek heen tegen komt. We staan stil bij twee vragen die je jezelf in dat kader kunt stellen. Vragen die je jezelf misschien wel hebt gesteld. Of vragen die andere christenen kunnen hebben. Vragen die ook onder de omstanders lijken te leven tegen wie Jezus het in dit gedeelte heeft.

DIA 9

#1. Welke kant gaat het op met de wereld?

#2. Hoezo hoort het lijden bij het volgen van Jezus?

DIA 10

#1. Welke kant gaat het op met de wereld?

Het is een vraag die soms op mijn eigen lippen brandt. Waarom moet dit allemaal gebeuren. De wereld die steeds gekker lijkt te worden. Jezus die te pas en te onpas belachelijk wordt gemaakt. Christenen die vervolgd worden. Honger, oorlog. Best kans dat ook u of jij dat weleens verzucht. Welke kant gaat het op met deze wereld?

DIA 11 | ZWART

Bijzonder genoeg geeft de Here Jezus zelf antwoord op de vraag welke kant het op zal gaan. Hij deed dat al zo’n 2000 jaar geleden. En nog altijd blijkt het te kloppen: honger, oorlog en opstand, vervolging, natuurrampen. Bovendien: er zijn in iedere generatie wel weer mensen die claimen te weten wanneer Jezus terugkomt. Of dat het nu ‘toch echt bijna staat te gebeuren’. Jezus waarschuwt ervoor. Wijst zijn leerlingen al vooruit: dit gaat allemaal gebeuren.

Het kan je ontmoedigen wanneer je om je heen kijkt in de wereld. Als je heel veel nadruk legt op het nu, kun je zomaar moedeloos worden. Maar Jezus bemoedigt ons juist met deze voorspellingen. Hij zorgt voor ons door ons vooraf al duidelijk te maken: ‘Dit hoort erbij. Het hoort bij de weeën die komen voordat ik terugkom.’ Meer nog: Jezus geeft zelfs een reden van de oorzaak! In vers 32: “Ik verzeker jullie: deze generatie zal zeker nog niet verdwenen zijn wanneer al die dingen gebeuren.”

DIA 12

Die zin wordt vaak uitgelegd als: ‘Het geslacht van gelovigen zal nog niet verdwenen zijn voordat alles gebeurt wat in de eindtijd moet gebeuren.’ Maar pas las ik een interessante interpretatie die zegt: ‘De generatie, het geslacht van mensen die het Koninkrijk van God tegengaan zal nog niet verdwenen zijn.’ Die interpretatie past heel goed in deze tekst in Lucas. Want de leerlingen leven met het idee dat Jezus nu snel het Koningschap over Israël zal herstellen. Ze denken dat Jezus Koninkrijk snel zal komen. Maar Jezus schetst een reëel beeld: ‘Er blijft weerstand tegen mijn Koninkrijk. En dat houdt niet op, totdat ik terugkom.’

DIA 13 | Welke kant gaat het op?

De voorspellingen van al die ellende, de verzekering dat er altijd weerstand tegen Gods Koninkrijk zal zijn – het zijn manieren waarop Jezus voor ons zorgt. En dat geeft hoop voor de toekomst. Jezus heeft dit alles al voorzien! God heeft hiermee een bedoeling. Eén bedoeling kan zijn, met wat wel wordt gezegd: ‘Nood leert bidden.’ Daarmee bedoel ik in dit geval: als de nood hoog is, het leven uitzichtloos lijkt, dan gaan mensen zoeken naar doel en zin. Er ontstaat zo een zoektocht en openheid voor Gods goede nieuws: ‘Er is een weg uit deze gebroken wereld! Mijn Zoon heeft de weg naar Mij weer vrijgemaakt!’ Er ontstaat dus gelegenheid voor mensen om Gods liefde door Jezus te ontdekken!

DIA 14 | ZWART

Daarvoor wil God in deze tijd ons gebruiken. En een manier waarop Hij dat doet is zoals Jezus zegt in vers 12-16: “12[Jullie zullen] worden mishandeld en vervolgd en uitgeleverd aan de synagogen, jullie zullen worden opgesloten in de gevangenis en worden voorgeleid aan koningen en gouverneurs omwille van mijn naam. 13Dan zullen jullie moeten getuigen. 14Bedenk wel dat jullie je verdediging niet moeten voorbereiden. 15Want Ik zal jullie woorden van wijsheid schenken die door geen van je tegenstanders kunnen worden weerstaan of weersproken. 16Zelfs je ouders en broers, verwanten en vrienden zullen je uitleveren, en ze zullen sommigen van jullie ter dood laten brengen.”

Het roept de vraag op: Waarom hoort het lijden bij het volgen van Jezus?

DIA 15

#2. Waarom hoort het lijden bij het volgen van Jezus?

Nu kan het zijn dat je dat lijden niet zo kent of herkent in je eigen leven. Want als christenen hier in het land van Altena, Noord-Brabant, Nederland hebben we best een luxepositie. En toch verwacht ik: veel broers en zussen hier in de gemeente zullen erkennen en herkennen dat lijden bij het volgen van Jezus hoort. Jezus zelf is er voor zijn leerlingen in ieder geval erg duidelijk over. Hier, maar ook op andere plaatsen in de Bijbel. Bijvoorbeeld in Matteüs 5. Daar zegt Jezus dat zijn leerlingen zich gelukkig moeten prijzen als ze lijden omwille van Hem. En ook de apostelen zijn er duidelijk over.

DIA 16

Neem Petrus, die in zijn eerste brief schrijft: “12Geliefde broeders en zusters, wees niet verbaasd over de vuurproef die u ondergaat; er overkomt u niets uitzonderlijks. 13Hoe meer u deel hebt aan Christus’ lijden, des te meer moet u zich verheugen, en des te uitbundiger zal uw vreugde zijn wanneer zijn luister geopenbaard wordt. 14Als u gehoond wordt omdat u de naam van Christus draagt, prijs u dan gelukkig, want dat betekent dat de Geest van God in al zijn luister op u rust” (1Pt. 4,12-14)

DIA 17

Maar waarom hoort het lijden bij christen zijn? Daar kun je twee elkaar aanvullende antwoorden op geven.

DIA 18

Het eerste antwoord raakt aan het antwoord in het eerste punt: je bent van een andere generatie, een ander geslacht dan deze wereld. God heeft ons door Jezus “uit de duisternis … geroepen naar zijn wonderbaarlijke licht” (1Pt. 2,9. Vgl. 2Kor. 6,14; Ef. 5,8). We zijn als vreemdelingen die ver van huis zijn (1Pt. 2,11. Vgl. 2Kor. 6,9; Ef. 2,19; Heb. 11,13). Maar in de wereld waarin we leven heerst nog de duisternis. Weet dus: het is niet meer dan logisch als je voor een ander leven gemaakt bent, dat je je hier op aarde niet thuis voelt. Dat je dus lijdt en dat de mensen die wel van deze wereld zijn je niet kunnen uitstaan.

DIA 19

Dat is dus het eerste antwoord op die vraag. Het tweede geeft onze Here Jezus in vers 13: “Dan zullen jullie moeten getuigen” (Luc. 21,13). Want het volhouden van lijden en ongemak roept vragen op. Zo ontstaat de gelegenheid om te getuigen van de hoop die in je leeft. Jezus bereidt ons daarop voor. Niet zodat we vooraf alvast kunnen bedenken hoe we antwoord gaan geven, maar om ons te sterken op het moment dat we ermee in aanraking komen. ‘Als je bevraagd wordt op je geloof… als je tegenstand of negativiteit ervaart omdat je gelooft, schrik daar dan niet van. Nee, put er maar kracht uit: God gebruikt jou om van Hem te getuigen.’

DIA 20 | ZWART

Natuurlijk kun je niet bij al het lijden direct zeggen: ‘Dat komt omdat ik christen ben.’ Je moet jezelf ook toetsen. Heb je zelf aanleiding gegeven, of komt dit lijden echt omdat je in Jezus Christus gelooft?

Maar weet wel: God zorgt ook in zulke situaties voor zijn kinderen. Daarom draagt Hij zijn leerlingen hier zelfs op: ‘Bereidt geen speech voor, maar vertrouw op zo’n moment op de Geest.’ Mag je dan helemaal niet bedenken wat je gaat zeggen? En betekent dat dat wij ook geen getuigenis op papier mogen zetten? Dat je het gewoon maar ‘van het moment moet laten afhangen’ als je op geloof bevraagd wordt?

DIA 21

Nou, dat past niet helemaal in lijn met wat Jezus hiervoor in Lucas 12 zegt: “Wanneer ze jullie voor de synagogen en de autoriteiten en het gerecht slepen, vraag je dan niet bezorgd af hoe of waarmee je je moet verdedigen of wat je moet zeggen” (Luc. 12,11). En wat Jezus hier zegt, mag je ook vertalen als: ‘Neem je in je hart voor om niet te blijven overdenken hoe je je moet verdedigen.’ Wat hier wordt bedoelt: ‘Laat je niet in beslag nemen door wat je ter verdediging zult zeggen. Nee, vertrouw op de Geest: Hij geeft je Mijn woorden van wijsheid.’