Lucas
Gods verhaal gaat door
Lucas 1,5-25 | 1e Advent
Serie:
Een nieuw begin | Advent 2023
Almkerk
zondag 3 december 2023
Wat verwacht u, wat verwacht je van God? We leven door de week ons leven. We gaan naar het werk, naar school, op bezoek. We blijven thuis, maken schoon, maken een puzzel, lezen een boek. We gaan naar de kerk, we horen een preek, zingen een lied. We bidden, lezen uit de Bijbel, maken een praatje bij de koffie. Maar wat verwacht je nu? Wat verwacht je van God? Als je van God een antwoord zou krijgen, op welke vraag wil je dan antwoord? Als je van God één ding zou mogen vragen, wat zou je dan vragen?
We leven in de tijd van verwachting. Advent. We staan stil bij de verwachting van onze Here Jezus Christus. Hij zal voor de tweede keer komen. Denk je er de laatste weken weer meer aan? Bij mijzelf komt dat met vlagen. Maar zeker in deze wereld denk ik eraan. Berichten van oorlogen, hongersnoden en natuurgeweld buitelen al tijden over elkaar heen. Komt U nu bijna, Here Jezus?
Een tijd van verwachting. Dat was ook de tijd waarin de Joden ten tijde van Zacharias en Elisabet leefden. Ze verwachtten de komst van de Messias. Niemand wist precies wanneer de Messias zou komen, maar ze verwachtten hem.
DIA 3
In die tijd krijgt Zacharias deze aankondiging van de belangrijke zoon die hij en Elisabet zullen krijgen. Maar zijn reactie laat weinig zien van de verwachting en blijdschap waar Gabriël het over heeft. Hij zegt: hoe zal ik zeker weten dat dit gebeurt? Er spreekt pijn uit die reactie. De pijn van het uitblijven van kinderen. Ze hadden waarschijnlijk lang gehoopt en gebeden om kinderen. De teleurstelling was groot geweest toen ze ouder werden. Kinderen krijgen kon voor hen niet meer.
DIA 4 | ZWART
De verhalen die aan kerst voorafgaan zijn verhalen van onmogelijke kinderen. Verhalen van geloof en ongeloof. Verhalen van beloftes, hoop en vertrouwen. Elementen die toen speelden in de levens van mensen, maar die ook voor ons aan de orde zijn. De komende weken staan we stil bij Lucas 1,5 t/m 2,21. Het thema van deze Adventsserie is ‘Een nieuw begin’.
We kijken vanmorgen naar hoe Zacharias en Elisabet reageren op de eerste stap in dat nieuwe begin dat God maakt. Zij worden ingezet bij de komst van de wegbereider van de Heer: Johannes de Doper (Mal. 3,1.23-24).
Ons thema is:
DIA 5
GODS VERHAAL GAAT DOOR
We kijken achtereenvolgens hoe dat verhaal van God doorgaat 1) in het groot; 2) in het klein en 3) in jouw verhaal.
DIA 6
#1. In het groot
#2. In het klein
#3. In jouw verhaal?
DIA 7
#1. In het groot
Ik zei het net al: de Joden leefden in een tijd van verwachting. Want een belangrijke profetie van Daniël (Dan. 9:25-26) zei:
DIA 8
Na ‘70 weken van jaren’ – 70x7 jaar, dus na 490 jaar – de Messias zou komen. Die profetie uit Daniël was op dit moment zo’n 520 á 540 jaar geleden gedaan. Gelovige mensen leefden dus in deze tijd nog met de verwachting van de Messias. Ze hoopten erop, ook al duurde het langer dan verwacht.
En dan komt daar die eerste aankondiging van Gods nieuwe begin, de vervulling van de belofte die ik las uit Maleachi 3,23-24:
DIA 9
23 Voordat de dag van de HEER aanbreekt, die groot is en ontzagwekkend, stuur Ik jullie de profeet Elia, 24 en hij zal ervoor zorgen dat ouders zich verzoenen met hun kinderen en kinderen zich verzoenen met hun ouders.
Maleachi 3,23-24
Gabriël verwijst in zijn belofte aan Zacharias naar die woorden, als hij zegt:
DIA 10
17 Hij zal voor Hem uit gaan met de geest en de kracht van Elia, om ouders met hun kinderen te verzoenen
Lucas 1,17
God begint na 500 jaar met het vervullen van één van Zijn belangrijkste beloften: de komst van de Messias, onze Heer Jezus Christus.
Wij zitten in een zelfde soort schuitje. Wij verwachten dé laatste vervulling van Gods belofte. We verwachten de dag dat Hij terugkomt op de wolken. We verwachten de jongste dag, waarop God alle dingen nieuw maakt. Gods volmaakte nieuwe begin. Alleen dan is de vraag: hoe wacht je daarop?
DIA 11
Je kunt moedeloos worden. Het is bijna 2000 jaar nadat Jezus naar de hemel ging en nóg is er geen wolk die Jezus heeft terugbracht. 2000 jaar waarin telkens opnieuw tekenen van de laatste dagen te zien zijn: oorlogen, natuurgeweld, hongersnood, afkeer van God, en ga zo maar door. Maar geen wederkomst, geen wolk, geen gouden stad… Mensen keren zich af, noemen het geloof een sprookje, een verzinsel, of zelfs: “een van de grootste kwaden ter wereld, vergelijkbaar met [een besmettelijk virus,] maar moeilijker uit te roeien.”[1]
DIA 12 | ZWART
Maar wij geloven omdat we zien dat de dingen gebeuren die Jezus heeft voorzegd. Het is Gods antwoord op onze vraag of Hij ons niet vergeten is! De vraag aan ons is dan: wil jij Gods antwoord horen? Of is Gods antwoord niet het antwoord dat jij had verwacht?
DIA 13
Wat zeker is: Gods verhaal gaat door op grote schaal. God heeft in de geschiedenis telkens laten zien dat Hij zijn beloften nakomt. God houdt woord. Dat belijden we ook in het uitgebreidere votum, onze afhankelijkheidsbelijdenis aan het begin van de dienst: Onze hulp is de naam van de HEER die hemel en aarde gemaakt heeft en het werk dat Zijn hand begon nooit loslaat! Als je je ogen opent, zie je het in de wereld vandaag gebeuren. Dit is niet houdbaar, maar het is precies wat onze Here Jezus heeft voorzegd.
Hoe reageer je daarop? Daarvoor kijken we naar Zacharias en Elisabet. Want Gods verhaal gaat ook door in het klein.
DIA 14
#2. In het klein
We kijken naar Zacharias en Elisabet. Ze zijn oud geworden. Zonder kinderen. Een pijnlijke last die ze hun hele leven hebben meegedragen. Het is vandaag voor mensen niet anders. Waar kinderen niet gegeven worden ondanks gebed en de wens om ze te krijgen – dat doet pijn.
Voor Zacharias en Elisabet komt daar nog de schande bij. De schande dat God hen geen kinderen geeft. Mensen praatten daarover, namelijk. Ze dachten waar de leerlingen van Jezus later ook naar vragen: welke zonde hebben ze gedaan (vgl. Joh. 9,2)?
Maar Lucas laat er geen misverstand over bestaan: “Beiden waren rechtvaardig in Gods ogen en leidden een onberispelijk leven, geheel volgens de geboden en wetten van de Heer.” Niks geen straf van God. Nee, Gods werk moet door Zacharias en Elisabet zichtbaar worden (vgl. Joh. 9,3)!
DIA 15
Maar die schande, die voelden ze nog regelmatig. Mogelijk popte het weer in Zacharias gedachte toen hij werd uitgeloot als priester om de preisterdienst te vervullen. Dat was een bijzondere taak die je maar één keer in je leven als priester kreeg. Het was een eervolle taak om het reukoffer op te dragen. Het was voor Zacharias een kans om iets van de schande die hij droeg af te wentelen. Hij werd toch door God Zelf uitgekozen! Dat geloofden de Joden als er werd geloot!
Maar door zijn ongeloof moet Zacharias nog iets langer wachten op eerherstel. Pas als zijn zoon Johannes wordt geboren, zal de schande van de kinderloosheid worden afgewenteld. Maar één ding wil ik daarbij benadrukken. Namelijk dat het uiteindelijk niet de dienst van Zacharias, maar de zegen van God is die eerherstel geeft!
DIA 16
Herken je dat verlangen? Ik doel op het verlangen om groot te zijn in Gods koninkrijk. Het verlangen om een betekenisvol leven te lijden voor de mensen om je heen. Dat je iemand bent waarvan mensen zeggen: ‘Tjonge, wat laat hij of zij de liefde van God sprekend zien.’ Dat je door je daden te zien is: ‘Wauw, wat doet God grote dingen door hem of haar!’ Maar de eer die God geeft zit niet in onze daden, maar in wat jij van God ontvangt: Zijn genade door Jezus Christus. Als je ergens over opschept, schep daar dan maar over op: ‘God heeft mij ongelofelijk veel genade gegeven! God is groot!’
DIA 17
Prachtig hoe juist dat zichtbaar wordt in de verhalen van de vrouwen in Lucas 1 en 2. Want ja, het zijn daar vooral de vrouwen die een groot geloof en bereidwilligheid laten zien. Zacharias gelooft Gabriël niet. Maar wat doet Elisabet? Ze blijft vijf maanden lang binnen! Dat verwacht je niet. Je zou verwachten: Elisabet wil haar zwangere buik graag laten zien aan al die mensen die haar vroeger verachtten! Maar nee, in afzondering eert ze haar Heer. Niet om door de mensen gezien te worden, maar om God groot te maken om wie Hij is. God, die in het verborgene ziet, zal haar ervoor belonen!
DIA 18
Zo laat God zien: in het grote verhaal van God met de mensheid is er ruimte voor mensen in het klein. Terwijl God Zijn beloften vervuld en de geschiedenis door werkt aan Zijn doel, is er eerherstel, troost en hoop voor kleine mensen! Voor kleine mensen toen, maar ook voor kleine mensen nu. Gods verhaal gaat ook door in jouw verhaal met Hem!
DIA 19
#3. In jouw verhaal
Verwonderlijk vind ik dat, hoe dat hier in dit verhaal samenkomt. Twee kleine, oude mensen, worden met hun pijn en verlangen gebruikt in Gods grote doorgaande verhaal met de mensheid. Laat dat je hoop geven!
DIA 20 | ZWART
Ook ons verhaal is soms gevuld met pijn. Je kunt je afvragen: is het God die mij straft, die mij deze schande toebrengt? Maar besef dan: je bent in Jezus Christus nóg rechtvaardiger dan Zacharias en Elisabet. Je bent zo rechtvaardig als Jezus Christus Zelf! Alleswat God in je leven doet, doet Hij om je dichter bij Hem te brengen, om je te leren Hem meer te vertrouwen. Besef wel: dat is een geloofsuitspraak. Ik kan die doen vanuit de Bijbel. Maar o, wat is het moeilijk om het te geloven en te doorleven. Want ik ken ook de verhalen van groot onrecht, van levenslange beschadiging, van lijden op lijden…
En toch werkt God in onze verhalen. Hij gebruikt kleine mensen als u en jou en mij. Hij gebruikt onze levensverhalen en weeft ze in de grote geschiedenis die Hij met de wereld gaat. Hij is bij Zijn volk, ook nu. Hij is bij zijn kerk! En ja, Hij is óók bij u en jou en mij. Niet altijd voelbaar, maar zeker aanwezig. Hij zorgt en leidt Zijn kinderen.
Ik denk dat het nodig is dat we dat tegen elkaar zeggen. ‘God houdt van jou. God is er bij.’ Het is nodig dat we dat aanwijzen in elkaars leven. Soms heb je van die ontmoetingen en dan denk je: ‘Dit is niet toevallig. Het is niet toevallig dat wij elkaar juist nu spreken. Hier heeft God de hand in.’
Natuurlijk, je moet voorzichtig zijn met te claimen dat dit of dat Gods werk is. Als je zo over Gods werk spreekt, dan loop je het gevaar te proberen te heersen over God. Maar toch: als je de indruk hebt dat God ergens de hand in heeft, benoemd het dan! Zeg: volgens mij is dit niet toevallig, maar is God hier aan het werk.
DIA 21
Want Gods verhaal gaat door! Het kerstverhaal is daar een krachtig bewijs van. De ontwikkelingen in de wereld zijn daar het bewijs van. En ik ben ervan overtuigd: God geeft die bewijzen ook in onze persoonlijke levens. Dus sta er voor open, verwacht het en wees niet bang om te benoemen:
Kan het zijn dat God hier inbreekt op jouw verhaal?
AMEN
--------------------
[1] Dawkins, Richard, ‘Is Science a Religion?’ in: HumanistJanuary/February (1997). Zie https://www.skeptical-science.com/essays/science-religion-richard-dawkins/ [1-12-2023]. Gedeelte tussen vierkante haken geparafraseerd, waar Dawkins het heeft over het pokkenvirus.