Psalmen
Een hoger gezichtspunt
Psalm 93
Serie:
Almkerk-Werkendam
zondag 21 november 2021
Welke kant gaat het op met onze wereld? Die vraag komt de laatste maanden steeds vaker in me op. Misschien bij u of jou ook wel. Of je denkt er al wel langer over na. ‘Er gebeurt veel. Het nieuws vertelt nog maar de helft van wat er gaande is in de wereld.’ Over sommige dingen hoor je natuurlijk heel veel.
[DIA 2]
De coronapandemie overheerst het nieuws. Het legt hoge druk op de zorg. Eigenlijk zet het de hele samenleving onder druk. Meningsverschillen groeien. Coronamaatregelen zijn vaak olie op het vuur van complottheorieën. De vaccinaties, de coronapas, en misschien een 2G-samenleving. We vinden er allemaal wat van. En voor je het weet zijn de verschillen zo groot dat je nauwelijks meer met elkaar kunt praten.
Welke kant gaat het op?
[DIA 3]
Wie zijn ‘corona-oogkleppen’ even afzet, die ziet een niet echt positiever beeld. De aarde warmt op. Een week geleden werd de klimaattop in Glasgow gesloten.
[DIA 4]
Volgens sommigen een stap in de goede richting. Volgens anderen niet genoeg om de opwarming van de aarde te stoppen.
Wereldwijd zijn er veel landen met grote problemen.
[DIA 5]
Vluchtelingenstromen blijven groeien. Wereldwijd zijn er volgens cijfers van de UNHCR meer dan 80 miljoen mensen op de vlucht. Dat wil zeggen: op de vlucht voor oorlog of ander geweld of de dreiging daarvan.
[DIA 6]
80 miljoen. Mensen met een eigen geschiedenis, een geboorteplaats, een levensverhaal. 80 miljoen mensen met de vraag of ze een toekomst hebben.
[DIA 7]
En dan hebben we het nog niet over 8 grote conflicten die nu spelen in de wereld. Grote conflicten, om van de kleine nog maar te zwijgen. Laat staan alles wat er in onze eigen levens speelt. Wat er in kerken speelt, want ook daar lijkt het snel onrustig.
[DIA 8]
Welke kant gaat het op? En belangrijker: hoe blijf je overeind? Ik kan me soms lamlendig en machteloos voelen door de berichten. Er zijn ongetwijfeld mensen die dat in meer of mindere mate herkennen. Ja, we kennen de troost van de toekomst. God zal alle dingen nieuw maken, alle dingen herstellen. Maar hoe leef je dan nu, vandaag de dag?
Daar gaat Psalm 93 over. Het is een uitnodiging om te kijken naar God. Te kijken naar Zijn regering. Het is een uitnodiging voor het nemen van een hoger gezichtspunt
[DIA 9]
EEN HOGER GEZICHTSPUNT
[DIA 10]
Want “De HEER is koning … Vast staat de wereld, zij wankelt niet.” (Psalm 93,1-2) Hoe plaatsen we zo’n uitspraak midden in de wereld van vandaag? Hoe kun je nu zeggen: de wereld is onwankelbaar?
[DIA 11]
#1. Gefundeerde wereld
Ik begon er de preek mee. De wereld lijkt juist verre vanvast te staan. De wereld lijkt te schommelen, in plaats van onwankelbaar. De wereld staat op z’n kop, met alles wat er gebeurt. Of was dat vroeger anders? Was het in de tijd van de Bijbel rozengeur en maneschijn? […] Wie het Oude Testament een beetje kent, die weet: dat is verre van de realiteit. Ook toen waren er oorlogen, slechte oogsten, honger, conflicten, vluchtelingen en ga zo maar door.
De wereld die lijkt te wankelen: dat is van alle tijden.
[DIA 12]
In alle tijden zijn er zoveel dingen waar je je druk om kunt maken. In die zin zou je kunnen zeggen: de onrust in de wereld is een vrij stabiele factor. Iets waar je van op aan kunt.
Het is dan ook belangrijk om goed te lezen wat de Psalm zegt: de wereld staat vast.
[DIA 13]
Dat wil zeggen: de wereld is gefundeerd. De wereld wankelt niet, omdat ze een stevig fundament heeft. Dat stevige fundament, dáár begint de Psalm mee: De HEER is koning. Hij regeert over de wereld. En eigenlijk zegt de Psalm dus: dat de HEER regeert, dat zie je in hoe de wereld zich ontwikkeld heeft over de afgelopen millennia.
Want laten we eerlijk zijn: je gelooft toch zelf niet dat het aan mensen te danken is dat de wereld vandaag de dag nog bestaat?
[DIA 14]
Al die oorlogen, al die verwaarlozing van natuur. Iedere generatie kent zijn eigen grote crises. De eerste wereldoorlog – mensen dachten dat het het einde was. Tijdens de tweede wereldoorlog net zo goed. En met de nucleaire dreiging die er vroeger was, en nu nog is… Er hoeft maar iets te gebeuren en mensen blazen de wereld op. Het is niet aan de inspanningen van de mens te danken dat de wereld nog bestaat.
Nee, het is aan God te danken. Dat de wereld nog bestaat, dwars door al die crises heen, is daar een teken van!
[DIA 15]
Want bij iedere crisis staan er mensen op de barricaden. ‘Dit is het einde!’ zeggen ze. Of: ‘Nu breekt de eindtijd aan. Nu zal Jezus Christus snel terugkeren naar de aarde!’ Maar zou het niet passender zijn als we deze boodschap zouden delen. Als we de barricaden op zouden gaan met de boodschap:
‘De HEER is koning! Zijn troon en zijn heerschappij wankelen niet. God is van alle eeuwigheden. Hij is was, is en komen zal. Zijn heerschappij is dus een eeuwige heerschappij. Hij houdt niet op met regeren. Daarom staat de wereld vast gegrondvest!
[DIA 16]
Want God houd de wereld draaiend. Ja, Hij komt eens terug. Maar je hoeft niet bij elke crisis in paniek te raken. De wereld is onwankelbaar gegrondvest door Gods regering. Maar nee, dat neemt niet weg dat het vaak een luidruchtige warboel is!’
[DIA 17]
#2. Luidruchtige warboel
Daarin is de Psalm juist heel realistisch.
[DIA 18]
“De stromen verheffen, HEER, de stromen verheffen hun stem, luid verheffen de stromen hun stem.”
Dat is precies wat er gaande is. De stromen van de wereld verheffen hun stem. En het kan zomaar ons geloofsvertrouwen overschreeuwen.
Onze zorgen om de coronapandemie en -maatregelen kunnen zo groot worden dat het je dag overheerst. Zorgen om de wereld en de conflicten die daar spelen kunnen je lam slaan: ‘Hoe moet het verder? Wat moet er met al die mensen die het zo ongelofelijk zwaar hebben?’ Of zorgen om de kerk: ‘We gaan de verkeerde kant op. Zetten mensen zich nog wel in voor de kerk?’ Of zelfs: ‘Ik voel me hier niet meer thuis.’ Allemaal stemmen die de boventoon kunnen voeren.
Het is dan ook bijzonder dat de Psalm juist die stemmen centraal plaatst. Kijk maar eens hoe de Psalm is opgebouwd.
[DIA 19]
Ze begint en eindigt met de hoogheid van God, dan de vastheid van de wereld. maar in de kern staat de onrust. In het midden staan de luidruchtige, kolkende stromen. Het kan je zomaar treffen: ‘Zo is het ook in mijn leven. Ik leef mijn leven rondom mijn zorgen.’
Daarvoor gebruikt de Psalm dat beeld van de stromen. Het is niet helemaal duidelijk wat voor stromen je je daarbij moet voorstellen.
[DIA 20]
Of dat direct de zee is, met woeste golven. Die komt later wel aan bod. Maar het kan ook dat hier het beeld van een plotselinge overstroming bedoeld wordt. In Israël heb je een aantal Wadi’s.
[DIA 21]
Een soort droge rivierbeddingen, die ogenschijnlijk ongevaarlijk zijn. Alleen eens in de zoveel tijd stroomt er veel regenwater door zo’n wadi. Die spoelt alles op zijn weg mee. En het maakt een hoop lawaai.
Ja, zo kan het zijn met onze zorgen. Soms staan ze midden in ons leven. Overstemmen ze ons geloofsvertrouwen.
[DIA 22]
Maar de Psalm nodigt ons dus uit om een hoger gezichtspunt te nemen. De wereld bestaat nog altijd, dwars tegen alle gevaren in. De luidruchtige warboel van de wereld, de coronapandemie, de onrust in kerken of onze eigen levens kan dat niet overstemmen. Want de HEER staat bovenaan!
[DIA 23]
#3. De Heer bovenaan
Dat is het perspectief waartoe we worden opgeroepen. De HEER is bekleed met hoogheid en met macht omgord (93,1a). De HEER staat als een rustige, beheerste koning, boven alle onrust in onze levens en de wereld. Dat beeld schetst de Psalm. De HEER die bovenaan zit op Zijn troon, en zie hoe er allerlei stromen, allerlei stemmen klinken. Maar Hij wordt er niet door aan het wankelen gebracht. Het raakt hem niet. “Hoog boven zee en golven, hoe vol kracht / troont onze HEER, onwankelbaar in macht” zingt onze berijming. We zingen het zometeen.
[DIA 24 – ZWART]
De Psalm roept dat beeld op zodat we het ons voorstellen, ons indenken. Gods troon staat er vanaf het begin boven, stevig. God die zit op Zijn troon en regeert vanaf het begin van de wereld. Zou zijn regering ooit aan het wankelen worden gebracht? Zou de wereld ooit wankelen, als Hij haar in Zijn handen houdt? Hij troont, hoog verheven.
Hoog verheven. Dat doet denken aan hoe onze Here Jezus spreekt in het Johannesevangelie:
[DIA 25]
“De Menenzoon moet hoog verheven worden…” (Johannes 3,14).
Lieve broers en zussen, zie je daarin Gods ultieme macht? Zie je daarin dat God echt boven alle onrust en warboel in onze wereld staat? Onze Here Jezus wist wat nodig was voor de redding van de wereld. Hij wist wat nodig was om de luidruchtige stromen van onze zorgen het zwijgen op te leggen. Het kruis was daarvoor nodig. Want in Zijn hoogheid gaat God zo ver dat Hij de minste van alle mensen wordt!
[DIA 26]
Ik nodig je uit om je daarover te verwonderen. God die in Zijn ultieme macht Zich klein maakt. De hoge God, die de laatste plaats neemt. Daarin zie je Gods prachtige heiligheid.
[DIA 27]
#4. Prachtige heiligheid
Heiligheid, daar hebben we snel ideeën bij. Heilig, dat betekent dat je niets fout doet. Een heilig boontje, maar dat is dan negatief. Maar ook verder in onze taal komt het wel terug: ‘Voetbal is me heilig.’ of: ‘Mijn auto is me heilig.’ Het is een manier om te zeggen: daar ben ik zuinig op. Dat pakt niemand me af!
Het wijst ons ook iets in de richting van wat ‘heilig’ is. Heiligheid is volmaakte zuiverheid.
[DIA 28]
Morele zuiverheid: dat er inderdaad geen spoortje slechtheid in zit. Zoals zuiver goud: geen smetje of oneffenheid. Iemand die heilig is, die doet alles goed. Die heeft zuivere motieven. Zo is onze God heilig! Daarom zijn al Zijn uitspraken betrouwbaar, want Hij is door en door goed! Er is in Hem geen spoor van duisternis, geen vleugje slechtheid. Heilig is dus: volmaakt zuiver. Het is ook: apart gezet.
[DIA 29]
Afgezonderd van alle andere dingen. Behorend tot een eigen categorie. Bijzonderheid.
Sommige mensen versieren komende maanden hun huizen weer. Lichtjes hangen achter de ramen of buiten. Maar de heiligheid die Gods huis siert, gaat verder. Het zijn geen lichtjes die worden opgehangen. Het is Gods zuiverheid en bijzonderheid die overal is waar Hij is.
Dat is de heiligheid die Gods huis siert, zegt de Psalm aan het eind. Het is de manier van regeren van onze God, die heilig is. En overal waar Hij is, overal waar Hij regeert, daar kun je de zuiverheid en bijzonderheid van Gods heiligheid voelen. Je voelt het in de kerk, als mensen het voorbeeld van God volgen en elkaar dienen. Als broers en zussen zich voor elkaar opofferen. Je ziet de heiligheid van Gods aanwezigheid waar mensen in de wereld anderen belangeloos helpen en bijstaan.
Je ziet de eeuwige heiligheid van God, als je van een afstand de geschiedenis bekijkt. Je ziet Zijn regering over alles in wat er is gebeurt in de geschiedenis en dat de wereld nog steeds bestaat!
[DIA 30]
Zo nodigt God ons hier uit: ‘Neem een hoger gezichtspunt – zoom even uit. Zie hoe ik regeer, ver verheven boven alle onrust in de wereld. Helemaal boven alle zorgen in jouw leven. Zie Mijn prachtige zuiverheid en bijzonderheid in hoe Ik regeer: in mijn Zoon ga Ik Zelfs jouw voorstellingsvermogen te boven.’
[DIA 31 – SAMENVATTING]
Durf het te zien. Neem even afstand van de luidruchtige warboel en zie dat de wereld niet wankelt! God staat bovenaan de luidruchtige golven van onze wereld. Vanaf daar regeert Hij de wereld. Dat heeft Hij altijd gedaan en dat zal Hij altijd doen. Geen zorgwekkende stem uit de wereld brengt daar verandering in. Daarin zie je de prachtige heiligheid van God:
Onze onrust omgeeft Hij met Zijn heilige en betrouwbare handen.
AMEN