Altijd bij ons

Waar is God? Waar is de hemel? Waar is onze koning Jezus Christus? Het zijn vragen die kinderen en schertsende volwassenen soms stellen. Soms met een verwijzing naar die woorden uit de Russische antireligieuze propaganda van de jaren ‘60: “Ik ben naar de ruimte gevlogen maar heb God daar niet gezien.” Als kind leerden we dat de hemel ‘boven’ is. Dat kan voor sommigen een deceptie worden: ‘De hemel boven? Het heelal boven ons is voor het overgrote deel leeg, levenloos! Waar is God dan?!’

DIA 2

Waar is de hemel?

Waar is de hemel? Mocht je je afvragen wat we aan zo’n onderwerp hebben: het leert je heel veel over het leven ná dit leven. Kennis die troost en hoopvol stemt!

DIA 3

Bovendien wijst het ons richting in een westerse wereld die zich laat beheersen door naturalisme: de overtuiging dat alle verschijnselen in de wereld kunnen worden verklaard door natuurlijke oorzaken en processen. Dat sluit de tussenkomst van een bovennatuurlijke macht of persoon op voorhand al uit.

DIA 4

Het is de overtuiging achter Wij zijn ons brein van Dick Swaab en die ook de bekende astrofysicus Neil deGrasse Tyson aanhangt.

Maar de Hemelvaart van onze Here Jezus leert je daar op een wijze en gelovige manier over praten. Jezus verdwijnt uit het zicht, maar is nog altijd bij ons. Dat veronderstelt een andere overtuiging, een andere kijk op hoe we naar de wereld moeten kijken.

DIA 5

De catechismus wordt op dit punt wel wat dogmatisch, technisch. Misschien voelt het hoogdravend Het gaat over de twee naturen en hoe Jezus nu bij ons kan zijn terwijl Hij lichamelijk in de hemel is. Deze preek kan daardoor ook dogmatisch aanvoelen. Maar we letten op leer die lof kan worden: ik bid dat het je tot bewondering van onze Goede God brengt.

Tijdens deze preek kijken we naar de achtergrond waartegen catechismus daar zo over spreekt. Daarnaast maakt deze preek ook duidelijker waarom het belangrijk is dit zo te zeggen, zoals de catechismus doet in vraag en antwoord 47:

DIA 6

Vraag:

Is Christus dan niet bij ons tot aan de voleinding van de wereld, zoals Hij ons beloofd heeft?

Antwoord:

Christus is echt mens en echt God. Naar zijn menselijke natuur is Hij niet meer op aarde, maar naar zijn godheid, majesteit, genade en Geest verlaat Hij ons nooit meer.

We staan daarbij stil aan de hand van Lucas 24,41-43:

DIA 7

Omdat ze het van vreugde nog niet konden geloven en stomverbaasd waren, vroeg Hij hun: ‘Hebben jullie hier iets te eten?’ Ze gaven Hem een stuk geroosterde vis. 43Hij nam het aan en at het voor hun ogen op.

Lucas 24,41-43

Ons thema is:

ALTIJD BIJ ONS

DIA 8

We staan stil bij de volgende punten:

#1. Een verheerlijkt lichaam

#2. In de hemel

#3. Op aarde

Na zijn opstanding heeft onze Here Jezus een verheerlijkt lichaam.

DIA 9

#1. Een verheerlijkt lichaam

Dat blijkt alleen al uit de momenten dat hij plotseling ergens kan verschijnen. Als zijn leerlingen op de dag van de opstanding bij elkaar zijn, staat Jezus plotseling in hun midden. Wat denk je dan? Je denkt dat je een spook ziet, een geest! Natuurlijk. Alleen spoken kunnen dwars door muren heen vliegen en zomaar ergens verschijnen, toch?

Maar Jezus neemt alle twijfel en achterdocht weg. Hij eet een stuk vis op. Het staat er met nadruk: “Hij... at het voor hun ogen op” (Lc. 24,43).

DIA 10 | ZWART

Spoken en geesten bewegen door muren heen en maar Jezus heeft hier wel degelijk een echt lichaam. Een lichaam dat kan eten. Een lichaam waarin de tekens staan van Zijn kruisdood. Ja, het is een geestelijk lichaam. Een lichaam dat zomaar kan verschijnen op een plek. Maar blijkbaar wel degelijk een lichaam, niet zomaar een geestverschijning.

Besef je wat dat betekent? Kijk, Jezus was mens. Helemaal mens, net als jij en ik. We moeten niet denken dat Jezus een soort supermens was. Hij had een lichaam dat moest eten en drinken. Een lichaam waarmee Hij pijn voelde. Zijn aardse lichaam verschilt in principe in niets van dat van jou en mij. Bij Zijn opstanding wordt datlichaam verheerlijkt. Daarin is Hij de eerste en zullen wij Hem volgen. Ons lichaam zal op dezelfde manier worden verheerlijkt!

DIA 11

Dat schrijft Paulus: “21Met de kracht waarmee Hij in staat is alles aan zich te onderwerpen, zal Hij ons armzalig lichaam gelijkmaken aan zijn verheerlijkt lichaam” (Fil 3,21).

Kijk, in die tijd geloofden sommigen dat er enkel een geestelijke opstanding zou plaatsvinden. De opstanding werd zelfs algeheel ontkend (vgl. 1Kor. 15,12v). Dat het eeuwige leven een geestelijkleven was, zonder lichaam (vgl. o.a. 1Kor. 15,12-19). Maar Jezus laat bij Zijn opstanding zien, en de catechismus getuigt ervan: de opstanding is lichamelijk, fysiek. Wij krijgen een verheerlijkt lichaam, net zoals de Here Jezus!

DIA 12

Daarin zit nog een groots wonder, een hoop waar we enthousiast van mogen worden: we zullen straks Jezus Christus, onze Heer en Redder, zien! We zullen Hem misschien kunnen aanraken, omhelzen, met Hem praten, in levenden lijve!

Maar dat is wel straks. Nu is Hij met een verheerlijkt lichaam in de hemel.

DIA 13

#2. In de hemel

Zoals ik al zei in de inleiding: dat leert je een geestelijke en wijze manier van spreken over de werkelijkheid en over geloof en wetenschap. Kijk, de wetenschap kan nogal eens de indruk wekken dat ze de gehele werkelijkheid in kaart kan brengen via haar methoden. Dan denkt men zomaar dat alles wat we ontdekken verstandelijk te verklaren is en dat het daarmee klaar is. Dan ligt naturalisme op de loer: het ontkennen van een hogere werkelijkheid, die we niet kunnen begrijpen.

DIA 14

Maar Jezus Christus is met Zijn verheerlijkt lichaam naar de hemel gegaan! Zijn leerlingen waren er getuige van: “[Terwijl Jezus] hen zegende, ging Hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel” (Lc. 24,51). Onze Here Jezus werd onttrokken aan hun blik, aan hun waarnemingsvermogen. Maar toch: Jezus’ verheerlijkte lichaam is ergens. Hij is in de hemel. Maarja, de technische vraag is dan: wat is en waar is de hemel?

DIA 15 | ZWART

Daar zijn boeken over volgeschreven. Ik stip het hier maar even heel kort aan. De Bijbel spreekt van drie hemelen. Dat klinkt vreemd, maar in het wereldbeeld van toen is het eigenlijk heel begrijpelijk.

De eerste hemel, dat is de lucht waarin de vogels vliegen. De lucht waarin de engelen aan de herders verschenen.

De tweede hemel is wat wij het heelal noemen: de plek waar sterren, zon en maan zijn. De plek waar Yuri Gagarin als eerste mens is geweest. De plek waar God Zelf niet te zien is.

Nee, God is in de derde hemel. Dat is in het wereldbeeld van de Bijbel de woonplaats van God, buiten het zicht van de mensheid.

DIA 16

Paulus noemt dat in 2 Korintiërs 12: “2Ik ken een volgeling van Christus die veertien jaar geleden tot in de derde hemel werd weggevoerd” (2Kor. 12,2).

Sommige mensen vinden het bestaan van de hemel twijfelachtig. Opvallend is dat sommige wetenschappers wel moeiteloos in het bestaan van meerdere dimensies kunnen geloven. Zelfs naturalistische wetenschappers! Feitelijk ligt het bestaan van een andere dimensie heel dicht aan tegen het bestaan van de hemel aan: een plaats die voor ons niet zomaar toegankelijk is, maar die wel 100% werkelijkheid is. Een plaats buiten onze zichtbare, waarneembare en onderzoekbare werkelijkheid. Alleen daarmee toch wel een helemaal echte en fysieke plek.

DIA 17

Ik begrijp wanneer dat dit allemaal wat (te) hoogdravend voor je klinkt. Maar even de kern eruit: de hemel is een fysieke plek waar Jezus met Zijn fysieke lichaam naar toe is gegaan. Dat is belangrijk, het is essentieel! Want daarmee is het zeker dat de opstanding méér is dan een idee. De opstanding is méér dan een mooie boodschap, een mooie manier om te spreken over de overwinning van Jezus over de dood. Want onze Here Jezus is fysiek opgestaan en fysiek naar de hemel gegaan.

DIA 18

Paulus onderstreept het niet voor niks: 

Als de doden niet opstaan, is ook Christus niet opgewekt; en als Christus niet is opgewekt, is onze verkondiging zonder inhoud en uw geloof zinloos 

1 Korintiërs 15,13-14

DIA 19 | PUNTDIA

Dat benadrukt de tastbare realiteit van ons geloof. De opstanding is een concrete gebeurtenis uit de geschiedenis. Lucas – de arts, de wetenschapper van de evangelisten! – onderzocht het nauwgezet. De ooggetuigen hebben zijn evangelie gestaafd met hun getuigenis. De opstanding van Jezus Christus is echt gebeurd en dat verzekert ons ervan: ook wij zullen fysiek en echt léven wanneer we hier op aarde sterven! De hemel is echt, God en Jezus Christus zijn daar, evenals de overleden gelovigen!

De catechismus vraagt dan terecht: wanneer Jezus echt en fysiek in de hemel is, hoe zit het dan met ons op de aarde?

DIA 20

#3. Op de aarde

Vorige week begon ik er ’s morgens de preek mee: wat kunnen we ernaar verlangen om God te zien! Toch is Jezus Christus nu in de hemel en verschijnt Hij niet aan ons. Ik hoor hooguit eens verhalen van mensen ver weg die Jezus in een droom hebben gezien. Of verhalen van kinderen die Hem hebben gezien in hele angstige situaties. Maar mij is het nog niet gegeven om Jezus Zelf te zien. De catechismus vraagt daar terecht naar in vraag en antwoord 47. Met andere woorden: Als de Here Jezus met Zijn verheerlijkte lichaam in de hemel is, hoe kan Hij dan nu ook bij ons zijn?

DIA 21

Ik neem u dan even mee naar de reformatie, de tijd van Luther en Calvijn. In het bijzonder hun leer over de Maaltijd van de Heer, die de achtergrond verduidelijkt van dit vraag en antwoord. Want kijk, Luther zei: Christus is lichamelijk alomtegenwoordig. Oftewel: Jezus is met Zijn lichaam overal op aarde tegelijk. Calvijn zei dat dat niet kon: hoewel Jezus een verheerlijkt lichaam heeft, verschijnt hij telkens maar op één plek tegelijk (vgl. de verschijningen na de opstanding). Dat veronderstelt dat zelfs met Zijn verheerlijkt lichaam onze Heer maar op één plek tegelijk kon zijn.

DIA 22 | ZWART

Daarom worden we bij de viering van de Maaltijd van onze Here Jezus ook opgewekt: “kijk omhoog...” en “Laten we ... onze harten richten op Hem, die Koning is in de hemel en gastheer aan deze tafel” (zie resp. Avondmaalsformulier 3, en 4 & 5).

Vervolgens was er alleen wel iets uit te leggen: als Christus lichamelijk in de hemel is, hoe kan Hij dan bij ons op aarde zijn? ‘Door de Geest!’ is het antwoord. De Geest van onze Here Jezus Christus verbindt ons aan onze Here Jezus, overal, altijd. Hij maakt ons geestelijk één met onze Heer en geeft ons een directe lijn met Hem: de Geest woont in ons en in onze Heer tegelijk!

DIA 23

Zo is onze Heer weliswaar letterlijk uit het oog, Hij is ook letterlijk – God zij dank! –niet uit het hart. Want daar woont Hij Zelf, door Zijn Geest. Zijn Geest verbindt ons nu al aan Zijn verheerlijkt lichaam! Het is een verzekering dat ook wij deelhebben aan de fysieke opstanding uit de dood. Ook wij krijgen een verheerlijkt lichaam. We leven nu, we zullen blijven leven wanneer we naar de hemel gaan en we zullen eens, maar eeuwig leven op de nieuwe aarde. Tot die tijd verzekert Hij ons door Zijn Geest en het getuigenis van Zijn woord ervan:

Nu door Zijn Geest en straks fysiek,

maar Hij is altijd bij ons.

AMEN

_______________

[1] Pravmir.com, ‘Did Yuri Gagarin Say He Didn’t See God in Space?’, delen uit interview van Interfax-Religion (2006) met oud-collega en vriend van Gagarin, Valentin Petrov, op: https://www.pravmir.com/did-yuri-gagarin-say-he-didnt-see-god-in-space/ [23-4-’24]. Citaat vertaald uit het Engels: “I flew into space, but I didn’t see God.”