God op Zijn Woord geloven

DIA 1 | TEKST

De tekst voor de preek is vers 50, waar staat: 

‘Ga maar naar huis,’ zei Jezus, ‘uw zoon leeft.’ De man geloofde wat Jezus tegen hem zei en ging weg.

Johannes 4,50

Ik heb best wel even zitten dubben hoe ik hier over moest preken. Want zo’n genezingsverhaal komt voor sommigen mogelijk erg dichtbij. Als je nu ziek bent, bijvoorbeeld. Of als je weleens hebt gebeden om genezing, maar het antwoord van onze God toch ‘nee’ was. Of: ‘Nee, niet op de manier die u, die jij nu vraagt.’ Dat maakt dat zo’n tekst dichtbij komt. Het stelt je een beslissend moment in je geloofsleven weer voor de geest. Een keuzemoment, waarop je geloof wordt aangevochten: blijf ik geloven of geef ik de hoop op?

DIA 2 | ZWART

Het is een grote vraag: ‘Blijf ik geloven of geef ik misschien de hoop op?’ Een vraag waar iedereen eens of meer dan eensvoor komt te staan. Een keuzemoment, een beslissend moment in je geloofsleven. Een geloofscrisis zelfs. Een beproeving.

We gaan er deze preek op in, op dat beslissingsmoment: blijf ik geloven of geef ik de hoop op? We doen dat aan de hand van dat genezingsverhaal van de hoveling die bij Jezus komt. Want ook die hoveling komt op zo beslissend moment in die ontmoeting met de Here Jezus. Het lijkt er zelfs op alsof onze Heer de hoveling zelf nog een zetje geeft naar dat punt. We gaan er zo dieper op in.

Door deze preek wordt je aangemoedigd om in die beslissende momenten je hoop op God te blijven stellen. Te blijven vasthouden dat hij dichtbij blijft, je nooit verlaat – ook als dat wordt aangevochten. Want van deze ontmoeting tussen Jezus en de hoveling leren we dat we God op Zijn Woord kunnen geloven. Dat is ons thema: 

GOD OP ZIJN WOORD GELOVEN

DIA 3 | TITELDIA

God op zijn woord geloven is een keuze die God van je vraagt.

DIA 4 | #1

#1. De keuze

Hij vraagt het zelfs van die wanhopige hoveling. Hij heeft het gerucht dat in Galilea rond ging gehoord. Jezus die (ongeveer een jaar eerder) in Kana, water in wijn had veranderd. Jezus die in Jeruzalem bijzondere dingen had gedaan. Daar zoomen we eerst op in.

DIA 5 | ZWART

Want dit wonder hier in Johannes 4 is het tweede wonder dat Johannes in zijn evangelie beschrijft. Maar het is niet pas het tweede wonder dat Jezus deed. In Johannes 2,23 staat namelijk:

DIA 6

Toen Jezus op het pesachfeest in Jeruzalem was, kwamen velen tot geloof in zijn naam, omdat ze de tekenen zagen die Hij verrichtte.

Johannes 2,23 

(cursivering toegevoegd)

De mensen zoeken Jezus daarom op: om zijn wonderen en tekenen. Dus niet omdat ze Hem erkenden als Messias of van God gezonden – Jezus had het al voorzegd, zoals in vers 44 staat. En ook deze hoveling zoekt Jezus op. Hij komt met zijn nood hoopvol bij Jezus. Vanuit Kafarnaüm legt hij zelf de steile weg van ongeveer 26km af.

DIA 7

Hij komt bij Jezus met zijn vraag om zijn zoon te genezen. Maar het antwoord van Jezus is, ja, haast bot: “Jullie geloven alleen maar als je tekenen en wonderen ziet!” (Jh. 4,48). Voor je gevoel gaat het tegen onze fatsoensnormen in. Alleen: Jezus zegt dit niet zonder reden. Onze Heer heeft een plan en weet al dat Hij de zoon van de hoveling zal genezen. Maar eerst zegt hij dit. Niet om de man een hak te zetten. Maar om hem voor te bereiden, om hem te brengen bij die keuze die hij moet maken. Geloof ik Jezus op zijn woord, of heb ik een teken, een wonder nodig? In deze wanhopige situatie wordt het geloof van de hoveling beproefd.

DIA 8 | ZWART

Beproeving. Een test van het geloof. Dat is best een pijnlijk onderwerp. Want beproeving is nooit leuk, maar de Bijbel leert ons wel dat God het toelaat in ons leven. “Zo kan de echtheid blijken van uw geloof” (1Pet. 1,7a). We moeten niet verbaasd zijn als ons geloof wordt beproefd (vgl. 1Pet. 4,12) – zo laat God het groeien. Zelfs in zulke benarde situaties als deze hoveling. Daar kan de waarde en de kracht en de echtheid van het geloof blijken. Rijpen ook. Maar man-o-man… wat roept het een vragen op en wat een onbegrip! Het kan het gevoel geven dat God je laat zitten in de ellende. Alsof je – ondanks je leven voor Hem – toch geestelijk op water en brood wordt gezet.

DIA 9 | #1

En dan stelt je voor de keuze: vertrouw ik God, ook als zijn antwoord anders is dan ik verwacht? Vertrouw ik Jezus, ook als Hij een andere weg gaat met mijn leven dan ik zelf voor ogen had? De hoveling was gekomen om Jezus mee te nemen naar zijn huis. Maar hij wordt op weg gestuurd om Jezus op zijn woord te geloven.

DIA 10 | #2

Maar God op zijn woord geloven, dat gaat in tegen ons verlangen om te zien.

#2. Verlangen om te zien

Dat verlangen is in ieder geval al zo oud als Mozes. Hij zegt tegen God:

DIA 11

Laat mij toch Uw majesteit zien. 

Exodus 33,18

Maar ook Tomas, de leerling van Jezus, noemt het als voorwaarde om de opstanding te geloven:

Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.

Johannes 20,29

Ik ken het verlangen zelf ook, en u en jij misschien ook wel. Dat God laat zien dat Hij er is, dat Hij bestaat. Dat God bewijst dat Hij is wie Hij zegt dat Hij is.

Eerlijk is eerlijk: zo zit onze hele samenleving wel in elkaar, hè. Eerst zien, dan geloven. Vertrouwen is goed, maar controle is beter.

Vertrouwen is goed, maar we zien liever bewijs. Is het niet bewezen, dan moet je het met een flinke korrel zout nemen.

DIA 12 | ZWART

Ik heb het mensen horen zeggen. In gesprekken met twijfelende vrienden en ook met mensen die niet geloofden. Dat ze zeiden: ‘Als God me een teken zou geven, dán zou ik geloven.’ Het lijkt op die houding waar Jezus tegen spreekt in vers 48:

DIA 13

Jullie geloven alleen maar als je tekenen en wonderen ziet!

Johannes 4,48

Maar, weet je, zelfs het zien van een teken kan een test van je geloof zijn…

Het zien van een teken kan een test van je geloof zijn. Want wie zegt dat het niet gewoon toeval is? Wie bewijst dat het echt een teken van God is, en niet een illusie? Lieve mensen, ik geloof dat God nog steeds wonderen doet! Zonder meer. Alleen het krijgen van een teken, het zien van een wonder – het is geen garantie voor geloof.

DIA 14 | Mt. 12,39b-40

Jezus waarschuwt ergens anders een aantal Schriftgeleerden en Farizeeën daar al voor: “[Deze generatie] verlangt een teken, maar zal geen ander teken krijgen dan dat van de profeet Jona. 40Want zoals Jona drie dagen en drie nachten in de buik van een grote vis zat, zo zal de Mensenzoon drie dagen en drie nachten in het binnenste van de aarde verblijven” (Mt. 12,39b-40).

Daarmee zegt Jezus in feite: ‘Zelfs wie de opstanding heeft meegemaakt, hoeft nog niet te geloven. Wonderen en tekenen zijn geen garantie voor geloof. Eerst zien, dan geloven – zo werkt het geloof niet.’ Het gaat om je hart. Als je hart hard is, dan hebben wonderen geen zin.

DIA 15 | #2

Het gaat uiteindelijk niet om eerst zien en dan geloven. Het werkt andersom. Eerst geloven, dan ga je zien.Want door God op zijn woord te geloven ga je zien wat Hij belooft.

DIA 16 | #3

#3. Geloven zodat je ziet

Voordat ik daar dieper op in ga, eerst aandacht voor een dwaalspoor wat je daarbij ook tegenkomt. Want als je dit simplistisch doortrekt – door geloof krijg je het te zien – dan rijd je een scheve schaats. In christelijk Nederland worden we van tijd tot tijd mee geconfronteerd met de gedachte die ik maar als volgt verwoord: ‘Als jij genoeg gelooft, dan geeft God je wat jij wil en vraagt.’ Jij weet wat je wil en als je genoeg bidt, genoeg vertrouwt, genoeg voor God doet, dan geeft God je wat jij wil. Rijkdom, status, werk, gezondheid – noem het maar op.

DIA 17 | ZWART

Daarmee wordt het Godsbeeld beperkt tot een ‘God als Sinterklaas’. Als ik zoet ben, dan krijg ik lekkers. Maar het omgekeerde wordt in het gevoels- en geloofsleven van mensen dan ook waar: ‘Als ik niet krijg waar ik om bid, dan geloof ik niet genoeg…’ Daar zitten een paar flinke on-Bijbelse denkfouten in.

Onder andere ‘Als ik maar genoeg geloof, dan bestaat gebrokenheid niet meer.’ Meer nog: Gods onmetelijke wijsheid, Vaderschap en soevereiniteit over je leven worden weggedacht. God overziet je hele leven in een oogwenk, van begin tot eind. Hij weet wat en hoe de dingen je beïnvloeden. Hij wil alles laten meewerken aan het goede (Rom. 8,28). Soms is daarom Gods antwoord op onze gebeden ook ‘nee’. […] Het is ongelofelijk moeilijk op het moment zelf. Kijk, die hoveling hoeft uiteindelijk maar iets van een dag te wachten om te zien dat Jezus’ ‘ja’ ook echt ‘ja’ is, zoals de hoveling geloofde.

Maar hoe moeilijk is het om te wachten en te ontdekken dat het antwoord soms echt ‘nee’ is?!

Hoe groter het lijden, hoe groter het vertrouwen dat God van je vraagt.

Tim Keller, bij de meesten bekend, denk ik. Hij was predikant in New York. Op 19 mei 2023 overleed hij aan alvleesklierkanker. Maar Keller heeft veel geschreven. Ook een boek waarin hij vertelt over zijn eigen worstelingen met het lijden in zijn leven: Aan Gods hand door pijn en lijden. Hij schrijft daarin een uitspraak die vraagt om en uitdaagt tot een groot vertrouwen:

God geeft ons precies wat wij hem zouden vragen als we wisten wat Hij weet.

Een uitspraak die je uitdaagt om al je twijfel, al je onbegrip, al je boosheid… Om al je onverhoorde gebeden aan God toe te vertrouwen.

Vertrouw ik God op Zijn woord, of geef ik de hoop op?

Sommigen kiezen voor optie 2. Maar dat is toch het lege, hopeloze alternatief? Dan wissel je hoop en toekomst toch in voor leegte en uitzichtloosheid? Tegelijk, zelfs als je God vertrouwt op zijn woord, dan wordt dat vertrouwen in je leven aangevochten. Want we verlangen om Gods ingrijpen te zien. We verlangen genezing. We verlangen naar de heelheid van de toekomst – het liefst morgen, wat, het liefst vandaag!

Net als die hoveling die bij Jezus komt vraagt God ons om Hem op zijn woord te geloven. Om te vertrouwen dat God inderdaad onmetelijk veel wijzer en groter is dan wij. Om te vertrouwen dat God echt het beste met ons voor heeft en alle dingen laat meewerken voor het goede.

DIA 18 | #3

Als je zo begint God te vertrouwen, dan zie je God aan het werk. Je leert te zien dat het leven een wonder op zich is.

Je ziet God aan het werk in de natuur – in een zonsopgang, de bliksem in een storm, in de majesteit van de bergen. Je ziet God aan het werk in liefde en zorg onder zijn kinderen – waar liefde is, daar is God (vgl. 1Jh. 4,7.16). Met dat geloof zie je: God draagt mijn hele leven, ook als ik Hem niet begrijp. En God is te vertrouwen! Dat heeft Hij krachtig bewezen in het leven van Jezus Christus. Jezus Christus is Gods grote ‘ja’ op onze gebeden: ‘Ja, Ik maak alles heel en goed! Maar wel op mijn tijd…’

En in onze Here Jezus en zijn Geest doet God de belofte: ik ben er altijd bij. Ik laat je niet in de steek. En ik zorg dat het goed komt. Ook als het nu ondragelijk lijkt. Ook als je nu niet ziet hoe het verder moet. Leef met de dag (vgl. Mt. 6,25.34) en zet elke stap in het vertrouwen dat Ik er bij ben.

Geloven zodat je ziet, dus. Dat is niet in de eerste plaats een zien met je ogen, een horen met je oren. Het is in de eerste plaats een vertrouwen in je ziel en je geest en je hart dat het waar is. Het is opmerken dat alles in de schepping wijst op God en dat je er daarom met je ziel niet omheen kunt. Het is zien hoe groot Gods liefde in Jezus Christus is, en daar met je hart niet omheen kunnen.

DIA 19 | OVERZICHT

Alleen het blijft een aangevochten geloof. Ieder mens komt voor de keuze te staan: vertrouw ik God op zijn woord, of geef ik de hoop op? We verlangen naar eerst zien en dan geloven. Maar zelfs zien geeft geen garantie. Geloof daarom dat God zijn beloften nakomt. Zijn beloften dat Hij er altijd zal zijn, dat hij je nooit zal verlaten, nooit in de steek laat. Zijn belofte dat Hij jou brengt in zijn nieuwe wereld, zijn koninkrijk, door de genade in Jezus Christus. Enkel en alleen door zijn onverdiende acceptatie van ons.

DIA 20 | TITELDIA

De hoveling vertrouwt Jezus op zijn woord. En God vraagt ons hetzelfde te doen. Dan zullen we zien. Zien wat God doet. Alleen we krijgen niet alles waar we om vragen. Dan komt het aan op geloof. Want God komt zijn beloften wel degelijk na. Hij is er bij. Hij laat zijn kinderen niet in de steek. Dat heeft Hij bewezen in zijn Zoon en door Zijn Geest. Aan dat vertrouwen klampen we ons vast. Al is het een beproeving. We volharden in de beproeving, omdat we God op Zijn woord geloven.

AMEN

P.S.

Deze preek raakt een gevoelig onderwerp. Ik heb lang getwijfeld of ik deze preek daarom wel online zou zetten. Ik ben erg terughoudend om deze preek te laten lezen, juist omdat het heel gevoelig kan zijn en ik niet kan inschatten hoe een preek in een andere gemeente zal landen. Tegelijk kan de preek wel bemoedigend zijn, juist wanneer je met aanvechting of lijden te maken krijgt.

Om bovengenoemde redenen is deze preek niet op te vragen als leespreek (hoewel hieronder het formulier wel open staat - die kan ik niet afzonderlijk voor deze preek sluiten). Mocht u denken dat iemand baat heeft bij deze preek, verwijs diegene dan naar deze pagina.