Een volle buik is nog geen leven

Ons hart is verdeeld in zijn gerichtheid.

We kunnen daar soms onbewust, maar toch wat gelaten aan voorbijgaan. ‘Mijn hart is niet volmaakt op God gericht. Maar zo is het in ieder hart. Het moet groeien…’ We horen dat regelmatig, of iets van gelijke strekking. Toch is het ook goed om er eens wat nadrukkelijker bij stil te staan. Bij ons hart te rade te gaan: ‘Waar verwacht ik het eigenlijk van in mijn leven? Ja, ik zeg dat ik op God vertrouw, maar staat mijn hart daar ook echt naar?’ De Biddagdienst is daarvoor een goed moment. Een moment in de vastentijd – bijna een ‘vastentijd in het klein’ –, waarbij je wordt stilgezet bij de noodzaak van het gebed, bij de afhankelijkheid van Gods zegen.

DIA 3 | ZWART

Mozes confronteert ons hier in Deuteronomium 8. Je leert hier het probleem van onze verdeelde gerichtheid: als de zorgen over ons lichamelijke leven ons zo in beslag nemen dat we onze relatie met God verwaarlozen, zijn we in levensgevaar. (2x)

Het doel van deze preek is dat je scherper gaat zien wat echt leven geeft. Natuurlijk, ik ontken niet dat het lichamelijke leven belangrijk is. We hebben eten en drinken nodig, kleding.

DIA 4

Zoals onze Heer zelf zegt: “Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben” (Mt. 6,32b). Bovendien leert onze Here Jezus ons zelf bidden in het Onze Vader: ‘Geef ons vandaag het brood dat we nodig hebben’ (Mt. 6,11; Lc. 11,3). Maar dit is het punt: het wordt een probleem, als ons lichamelijke leven onze eerste zorg blijkt te zijn. Want leven zit niet in eten, maar komt bij God vandaan. Dat zijn de twee punten voor deze preek.

DIA 5

#1. Een volle buik is nog geen leven

#2. Leven komt bij God vandaan

DIA 6

Het uitgangspunt voor de preek is vers 3: “Hij hééft u voor zijn macht laten buigen: Hij liet u honger lijden en gaf u toen manna te eten, voedsel dat u nooit eerder had gezien en uw voorouders evenmin.  Zo maakte Hij u duidelijk dat een mens niet leeft van brood alleen, maar van alles wat de mond van de HEERvoortbrengt” (Deut. 8,3). Onze Here Jezus verwijst naar die tekst bij zijn beproeving in de woestijn, waar het afgelopen zondag over ging. Er zijn veel parallellen te trekken tussen Lucas 4 en Deuteronomium 8. Eén van die parallellen zit in die 40 jaar die Israël door de woestijn zwerft en de 40 dagen dat Jezus in de woestijn aan het vasten is. Een andere is de beproeving van Israël om ondanks honger op God te vertrouwen tegenover de beproeving van Jezus. Israël faalde in die beproeving, maar onze Heer overwint de beproeving.

Wanneer je vast, oefen je jezelf in het vertrouwen dat leven niet in eten zit. Al vanouds leren gelovigen tijdens de vastentijd: een volle buik is nog geen leven.

DIA 7 | #1

#1. Een volle buik is nog geen leven

Tegenwoordig vullen we vasten op een vrijere manier in. Maar oorspronkelijk was vasten simpelweg een tijdlang stoppen met eten, soms zelfs stoppen met drinken. Bewust afzien van eten en drinken, om je extra te richten op God. Om te leren niet allereerst te vertrouwen op eten en drinken, maar op God. Want het is voor gelovigen een gevaar om God te vergeten. Zeker als het goed gaat.

DIA 8 | ZWART

Daar waarschuwt Mozes de Israëlieten voor in Deuteronomium. Het boek Deuteronomium is haast een soort prekenbundel van Mozes. Hij is veel aan het woord. Hij spreekt het volk Israël toe, vlak voordat ze het beloofde land in bezit nemen. Hier in hoofdstuk 8 waarschuwt Mozes voor als het straks extreem goed is in het nieuwe land: ‘Vergeet God niet!’ Mozes blikt vooruit op het luxe en rijke leven in het nieuwe land: er is van alles meer dan genoeg! Tegelijk wijst Mozes terug op de 40 jaar van Israël in de woestijn. God wilde Israël leren om voor hun leven in de eerste plaats op Hem te vertrouwen.

Een volle buik is nog geen leven. Want hoewel Israël in de woestijn manna at, is heel die generatie gestorven omdat ze God niet vertrouwden (Num. 14). Dat is de stevige waarschuwing die Mozes het volk hier geeft, op de drempel van het beloofde land. Want het deel van Israël dat de volle 40 jaar in de woestijn had meegemaakt, wist ook: er was een groot deel van het volk gestorven in de woestijn. Juist omdat ze God niet hadden vertrouwd.

Het is een gevaar om God te vergeten. Dat is meer dan of je wel of niet aan hem denkt, hè. Ik bedoel vergeten ernaar te leven: dat je in beslag wordt genomen door het leven van alle dag. Dat kan heel bewust, dus doordat je tekort hebt. Maar het kan net zo goed doordat je meer dan genoeg hebt. Linksom of rechtsom ben je zomaar alleen maar bezig met aardse zaken voor je lichamelijke leven. Dat je leven zich richt en centreert rond comfort en gemak. Dan kun je zomaar in de veronderstelling zijn dat dáár het leven bij wordt bepaald. Of je genoeg hebt. Het liefst een beetje te veel, zodat er wat te genieten valt.

Ja, de verleiding waar Israël voor stond in de woestijn, is ook voor ons ook dichtbij. We hebben er bijvoorbeeld weinig moeite mee om met Kerst uitgebreid te tafelen. Maar hoeveel mensen vasten er vandaag de dag…? Het geeft iets weer van hoe je vast kunt zitten aan voedsel en luxe. Je denkt zomaar, bewust of onbewust, dat leven gaat over of je genoeg hebt, of je comfortabel kunt leven. Maar een volle buik is nog geen leven.

DIA 9 | #1

Ja, hoe je het wendt of keert, we zijn nu eenmaal afhankelijk van lichamelijke zaken. Juist door die afhankelijkheid is het zo gemakkelijk dat je er voor je leven op gaat vertrouwen. Vasten kan je helpen daar iets van los te komen. Want je vertrouwt voor je leven zomaar op aardse dingen.

Maar leven komt bij God vandaan.

DIA 10 | #2

#2. Leven komt bij God vandaan

God geeft leven. Je kunt meer dan genoeg hebben, genieten van lekker eten en drinken, van comfort en gemak. Je kunt je volstoppen met eten, je laten vollopen met drank. Dan heb je volle buik, maar je blijft met een leeg hart achter. Want het is uitzichtloos, zinloos, hopeloos als je denkt dat dát leven is. Als je denkt dat dát alles is dat er in dit leven te krijgen is. Vluchtig geluk, waar je buikpijn, brandend maagzuur en hoofdpijn van krijgt. Dan mis je de rijkdom en de diepte van het leven dat God wil geven!

DIA 11 | ZWART

Want leven is niet uitzichtloos, zinloos en hopeloos. Bij God is leven te vinden in al zijn volheid! Het leven zit in de dingen die uit Gods mond komen. Dat wil dus zeggen: in Zijn Zoon Jezus Christus. Hij is het levende Woord van God. In Hem, in afhankelijkheid en navolging van Hem, is het echte leven! Afhankelijkheid en navolging.

In afhankelijkheid van Zijn genadige, zijn onverdiende acceptatie van ons! Want hoe prachtig en onmisbaar is die parallel tussen Israël en onze Here Jezus in deze tekst. Israël faalde, maar onze Here Jezus overwon de beproeving in de woestijn! Wij lijken meer op Israël dan op Jezus. Wij vallen, wij falen, wij klagen, wij vergeten God. Maar wie afhankelijk leeft van Jezus Christus, telkens opnieuw, die verwacht het leven met God van Hem, uit genade, onverdiend! Het echte leven is leven in afhankelijkheid van Jezus Christus.

Die afhankelijkheid veronderstelt de navolging van Jezus. Veronderstelt een leven achter Jezus Christus aan. Afhankelijk zijn veronderstelt het verlangen om bij Hem te zijn. Om van Hem te leren leven! Een leven op zijn manier, van offerende, zelf-gevende liefde! Een leven in liefde gericht op de ander. Een leven van delen wat je hebt.

Een leven dat niet draait om bezit, om eten en drinken, maar om streven naar het goede. Streven naar het goede, simpelweg omdat het goed is om te doen!

In Zijn overwinning mogen wij delen, mogen wij volgen! Als je valt in de strijd tegen onze verdeelde gerichtheid, houd je dan aan onze Heer vast.

DIA 12

En ga bij je hart te rade: waar verwacht ik het leven van? Als het fysieke leven je geestelijke leven overstemt, doe daar dan alsjeblieft niet gelaten over. Denk niet dat er wel tijd is om nog even te wachten. Bovendien: waarom zou je wachten met léven?! Leven is veel meer dan een volle buik, veel meer dan fraaie kleding, veel meer dan een nieuwe telefoon of keuken of auto. Veel meer dan een comfortabel leven vol luxe. Leven komt bij God vandaan! Bij Hem begint, in afhankelijkheid en navolging. Zo geeft God het leven in Jezus Christus.

Het levende brood. Gratis levensbrood uit de hemel, maar duur betaald, om jou het leven te geven!

AMEN